Zaagschaats

Periode 1954 - 1955
Plaats productie Friesland: door Vonk in Oudeschoot
Regio’s / plaatsen Provincie Friesland, Oudeschoot
Land Nederland

Oorsprong

De concurrentie onder de Friese makers nam na de oorlog weer toe. Schaatsenfabrikant Egbert Vonk uit Oudeschoot kwam op aanwijzing van de heren Netelenbos en Rodijk met de zaagschaats op de markt.

Netelenbos was als textieldeskundige werkzaam geweest in Nederlands-Indië, terwijl Rodijk een herenmodezaak in Almelo had. Het idee voor een zaagschaats, waarmee beter afgezet zou kunnen worden, kwam van Rodijk terwijl Netelenbos zorgde voor de financiering van het idee.

Vonk was bereid de schaatsen in consignatie te maken. De schaats bleek een fiasco. Het rijden erop beviel niet en de verkoop kwam dientengevolge niet op gang. Netelenbos zocht vervolgens zijn geluk in Canada, terwijl Rodijk met de kosten van de niet verkochte schaatsen bleef zitten.

Schaatsenfabriek Batavus uit Heerenveen pakte het voorzichtiger aan. Hij maakte enkele exemplaren van de zaagschaats en liet deze uitproberen door de bekende schaatstrainer Jan Bolt, die toen al 78 jaar was, maar in KNSBkringen nog zeer gezaghebbend. Bolt keurde de zaagschaats af en Batavus stopte het experiment direct.

Toch waagde een enkele hardrijder(ster) zich aan het experiment. Op 2 februari 1956 won de kortebaanrijdster Arina Struik uit Essergroen op zaagschaatsen de eerste prijs ter waarde van ƒ 100,- tijdens een wedstrijd in Borger. De journalist van het Overijssels Dagblad schreef in zijn verslag: ‘Deze schaatsen wettigen een snelle start maar de deugdelijkheid ervan moet bewezen worden.’ Struik zal na het winnen van de ƒ 100,- niet op de gedachte zijn gekomen nieuwe schaatsen te kopen.

Omschrijving

De zaagschaats bestaat in twee varianten: de doorloper en de houten noor. In de schenkel worden aan de onderzijde twee inkepinkjes gemaakt (als zaagtandjes). De gedachte hier achter is dat de inkepinkjes een betere afzet mogelijk maken.

Niet voorzien was dat de  inkepinkjes tevens het glijden bemoeilijken en remmen dermate onregelmatig maken dat het gevaar van vallen groot is. De voetstapel is bij zaagschaatsen altijd wit geverfd.

Bron

Van Glis tot Klapschaats, 2001

Fotogalerij

Zaagschaats
Zaagschaats (foto en collectie Frits Locher 2016)
etiket Zaagschaats (foto en collectie Frits Locher 2016)

Schaatsenmakers van dit model

Informatie of foto’s toevoegen?

Oude schaatsen

Heeft u aanvullingen en/of wijzigingen in de op deze pagina geboden informatie? Of heeft u misschien foto’s of ander beeldmateriaal over dit onderwerp? Gebruik dan ons reactieformulier om ons uw informatie toe te sturen. We horen graag van u!

Informatie toesturen

Add information or photos?

Oude schaatsen

Do you have additions and/or changes to the information provided on this page? Or do you perhaps have photos or other images about this subject? Then use our response form to send us your information. We would like to hear from you!

Send information
Bovenkant van de pagina