Page 12 - Demo

12 Kouwe DrukteSchaatsbibliotheek 46Onder nulrgens in juni meldt zich een goede schaatsvriend per mail. %u2018Ik ben aan het opruimen geslagen, zogezegd archeoloog op de zolder.%u2019 T. heeft in de loop der jaren heel veel papier en uitslagenmateriaal verzameld. Hier en daar zweven ook wat boeken in de dozen met schaatsdocumentatie. %u2018Gangbaar spul%u2019 heb ik ze gekscherend wel eens genoemd. T. is geen lezer, maar heeft wel iets met %u2018plaatjesboeken%u2019. En ziedaar, zijn vraag is: %u2018Ken je het boekje %u2018Onder nul%u2019 van Henk Raaff, en heb je dat al in je verzameling?%u2019Later meldde de afzender van dat mailtje me dat hij hoofdschuddend mijn reactie had gelezen. Ik schreef hem namelijk over vier verschillende uitvoeringen te beschikken. %u2018Ik heb het boekje dus al. Maar misschien heb jij nog wel een andere uitvoering. Dan heb ik onmiddellijk interesse%u2026%u2019 Tegelijkertijd besefte ik toen al dat ik over dit fenomeen en over dat boekje iets meer wilde schrijven.De keukenstoelWe gaan in de tijd terug naar 1982. Veertig jaar geleden dus. Eind 1981, begin 1982 las ik in de Volkskrant in de rubriek De keukenstoel diverse schaatsbijdragen van ene Henk Raaff. Een naam die me toen niet veel zei. Die alleraardigste schaatsartikelen boeiden me. Ik knipte ze uit. In de loop van dat jaar verscheen bij Nova Zembla in Arnhem het boekje Onder nul met als ondertitel Een kleine schaatscursus. Als schrijver wordt op de kaft en de titelpagina de naam Henk Raaff vermeld. In de colofon achterin volgt een precisering. De doorlopende tekst in de linker kolom van de 43 pagina%u2019s is van Henk Raaff. %u2018Voor het eerst gepubliceerd in de Volkskrant van januari 1982%u2019 staat erbij. Maar er volgt nog een toevoeging: %u2018De overige teksten en alle illustraties werden door Dick Gubbels gekozen uit de schaatsverzameling van Anrie Broere te Didam.%u2019 We herkennen allerlei tekeningen, prenten, etc. uit boeken die niet alleen bij wijlen onze collega-verzamelaar in de collectie zaten, maar inmiddels ook in de boekenkasten van andere Poolstercollectioneurs prijken.Neem alleen die omslagtekening van dat boekje uit 1982. Raaff vermeldt daarbij %u2018De Zuiderzee bij Marken%u2019 door Charles Whymper. Voor ons een bekende illustratie: Zuider Zee uit het befaamde Engelse boek Skating (1882), deel uitmakend van The Badminton Library of Sports and Pastimes.In die al genoemde colofon lezen we ook: %u2018De oplage bedraagt 500 exemplaren.%u2019 Ik herinner me als Volkskrant-lezer nog, dat er destijds een advertentie in de krant stond met de informatie dat de eerste oplage exclusief was gebundeld voor de lezers van de Volkskrant voor de prijs van %u0192 15,-. Op die manier heb ik dus dat boekje indertijd bemachtigd. Maar er stond nog iets in die colofon: %u2018Een deel van de oplage werd gebonden in linnen band voor vrienden en relaties van de auteur en de uitgever.%u2019Linnen bandVreemd genoeg zwijgt mijn cartotheek met systeemkaartjes over de herkomst van die speciale uitgave. Want ik heb wel degelijk zo%u2019n exemplaar in een blauwe linnen band. Afgezien van die band en van twee blauwe schutpagina%u2019s is het boekje identiek aan het al beschreven exemplaar. Een leuk hebbeding voor een verzamelaar, maar dan heb je het ook wel gehad. En toch staan er op de laatste blanco bladzijde van mijn exemplaar twee potloodaantekeningen E1982 Onder nul 1