Amsterdam (NH)

IJsclubterrein achter de P.C. Hooftstraat

Adres: P.C. Hooftstraat
Opening: 1880
Afmeting: 760 x 22m
Wedstrijdperiode: 1880 – 1883
Sluiting: 1883
Club: AIJC

De Amsterdamsche Ijsclub (AIJC) had haar baan in het Vondelpark, maar door het groeiende aantal leden moest worden gezocht naar een groter terrein. Dat werd in 1880 gevonden, een wateroppervlak van 760 x 22 meter tussen de Paulus Potterstraat en de Hobbemakade, gelegen achter het in aanbouw zijnde Rijksmuseum. De eerste wedstrijd kon worden georganiseerd op 22-1-1881. Twe jaar later moest in verband met de bouw van de wereldtentoonstelling van 1883 worden uitgeweken naar het Willemspark. 

Wedstrijden:
22-01-1881    Kortebaanwedstrijd

IJsclubterrein aan het Museumplein

Adres: Museumplein
Opening: 1886
Afmeting: 700 x 40m (1886), 650 x 50m (1888)
Wedstrijdperiode: 1886 - 1937
Club: AIJC + ASC
Sluiting: 1937

De baan in het Willemspark, waar de AIJC haar banen had, beviel niet echt. Er werd geprobeerd om de oude baan achter het Rijksmuseum weer te kunnen pachten, maar een nieuwe tentoonstelling (de Voedingstentoonstelling) verhinderde dit. Een paar bestuursleden togen naar Hamburg. Men had goede berichten gehoord over een zg kunstbaan, die ze daar zouden hebben. Dat wilde men in Amsterdam ook. In het najaar van 1886 werd een geschikt terrein gevonden. Het was een stuk grond van 700 m x 40 m achter de P.C. Hooftstraat, te beginnen bij de van Baerlestraat. Het terrein werd gehuurd, de AIJC huurde een deel en de ASC (Amsterdamsche Skating Club) huurde een deel van het terrein. De AIJC ondervond regelmatig problemen met het terrein. Daarom werd na onderhandeling, een deel van het terrein van de ASC gehuurd.  In de jaren 1889, 1890 en 1891 werden de eerste (nog officieuze) wereldkampioenschappen georganiseerd op de baan van ASC. Ook het eerste officiële WK, in 1893, was hier. Tijdens deze wedstrijd werd een wereldrecord gereden op de 10.000m. In februari 1895 moest tijdelijk afscheid worden genomen van de baan aan het Museumplein in verband met een tentoonstelling. De club week tijdelijk uit naar de vijver in het Willemspark. Twee jaar later kon er weer worden geschaatst op het Museumplein.  In 1903 moest een deel van het terrein worden afgestaan in verband met bouwplannen voor het Museumplein. In ruil hiervoor kreeg de AIJC een nieuw clubgebouw. In de winter van 1936/37 werd voor het laatst op deze baan geschaatst. Na 16 jaar onderhandelen was eindelijk de nieuwe baan in De Schinkel, achter het Olympisch Stadion, een feit. 

Wedstrijden:
02-01-1888    wedstrijd voor Amateurs
03-02-1888    Clubwedstrijd AIJC
25-02-1888    Kampioenschap van Amsterdam voor amateurs
27-02-1888    Internationale hardrijderij
28-02-1888    Kampioenschap van Amsterdam voor profs
??-01-1889    Trainingswedstrijd voor het WK
8/10-01-1889    (officieus) WK allround
13-02-1889    ASC wedstrijd voor profs en amateurs
3/5-01-1890    (officieus) WK allround
17-01-1890    Nationale wedstrijd
11-12-1890    Nationale wedstrijd
6/7-01-1891    (officieus) WK allround
17-01-1891     Wedstrijd voor beroepsrijders
13/14-1-1893    1e WK allround
06-01-1894    jeugdwedstrijd
12/13-1-1893    Europees kampioenschap
17-01-1897    Clubwedstrijd AIJC
20-01-1897    Jongenswedstrijd
23-01-1897    Prof wedstrijd
31-01-1897    Jeugdwedstrijd
03-02-1897    Nationale proefwedstrijd (eindwedstrijd)
09-01-1901    Jeugdwedstrijd
12-01-1901    Prof wedstrijd
19-01-1901    Amateur wedstrijd
10-12-1902    Jeugdwedstrijd
09-02-1907    Jeugdwedstrijd
11-02-1907    Wedstrijd voor jongens, lid van de AIJC
21/23-1-1914    Jeugdwedstrijd
          1924    Juniorenwedstrijd
23-02-1929    Wedstrijd voor het Amsterdams politiekorps

Baanrecords:
Heren:
500 m  `     48.8    Julius Seyler     12-01-1897
1500 m     2.39.8    Julius Seyler    13-01-1897
5000 m     9.39.8    Julius Seyler    12-01-1897
10000 m  19.43.6    Julius Seyler   13-01-1897

Linnaeuspark

Adres:
Opening: <1880
Afmeting: 7 hectare (1902)
Wedstrijdperiode: 11-2-1907
Sluiting: 1910
Club: Ijsclub Linnaeuspark

In de Watergraafsmeer, tussen de Kruislaan en de Hogeweg lag in 1880 al een ijsbaan. In oktober 1901 werd in het Linnaeusparkkwartier opgericht “een vereeniging tot het exploiteeren van eene ijsbaan op de terreinen in hun buurt”. Naast de Amsterdamse IJsclub en de Amsterdamse Skating Club was dit de derde ijsclub in Amsterdam. Door het onder water zetten van de landerijen werd een grote ijsbaan gerealiseerd van ongeveer 300 x 200 meter, die kon worden opgedeeld in aparte delen zodat jeugd en hardrijders elkaar niet in de weg zaten. Bovendien zorgde de ijsclub voor electrische verlichting met 17 booglampen. De baan was voorzien van een restauratietent en van een muziektent.  In het najaar van 1908 werd de baan iets kleiner doordat het weinig gebruikte deel aan de Langenweg werd afgestaan. Tevens werden de lichtmasten en de muziektent verplaatst en werd de restauratietent vervangen door een “restaurantzaal” voor 500 personen. De hardrijbaan is nu 580m lang en het middendeel kon worden gebruikt voor bandy/ ijshockey.
In 1910 werd de club ontbonden en was de baan niet meer bruikbaar omdat er gebouwd werd. Er was echter direct al sprake van oprichting van een nieuwe ijsclub die een baan wil tussen de Middenweg en de Linnaeusparkweg. In 1914 werd geschreven ” de good old days van van de ijsbaan Linnaeuspark behoren tot het verleden. Het terrein ligt begraven onder meters zand en wacht slechts op bebouwing”.

Wedstrijden:
11-02-1907    Wedstrijd voor jongens
15-01-1908    Wedstrijd voor jongens en meisjes
25-01-1908    Wedstrijd voor leden en donateurs
30-01-1909    Wedstrijd

Baanrecords:
1000 m    1.58.5     Ad Regoort    15-01-1908
3000 m    7.26.6     Ad Regoort    30-01-1909
5000 m   11.02.8    C Klomp        25-01-1908

De Schinkel

Adres: IJsbaanpad
Opening:28-1-1937
Afmeting:
Wedstrijdperiode: 28-1-1937 – maart 1989
Sluiting: 1989
Club: AIJC

Jarenlang was er onderhandeld over een nieuwe baan, want het terrein achter het Rijksmuseum zou worden bebouwd. Uiteindelijk zou de nieuwe baan komen tussen de Amstelveenseweg en De Schinkel en was te bereiken via het IJsbaanpad. Op 28-1-1937 was de officiële opening van de nieuwe ijsbaan van de AIJC. Er was nog geen clubhuis en er kon zelfs nog worden geschaatst op de oude baan achter het Rijksmuseum. Op 23 december 1938 werd de eerste langebaanwedstrijd op de nieuwe baan georganiseerd. Er was zelfs hoog bezoek in de vorm van prins Bernard.
De bezoekersaantallen liepen uiteindelijk terug, mede door de opening van de Jaap Eden kunstijsbaan. Jarenlang werd het terrein in de zomerperiode als campingterrein verhuurd. In 1966 moest een deel van het terrein worden opgeofferd voor de aanleg van de ringweg A10. De groei van Amsterdam leidde er uiteindelijk toe dat het ijsbaanterrein in 1989 plaats moest maken voor een bedrijventerrein. Er is nog een haalbaarheidsonderzoek geweest om hier een tweede kunstijsbaan in Amsterdam aan te leggen, maar dat bleek tevergeefs.

Wedstrijden:
23-12-1938    Nationale invitatiewedstrijd        heren
15-01-1940    Jubileumwedstrijd 10 jaar NVBHS    heren
04-01-1941    Ledenwedstrijd AIJC    heren
12-01-1941    ledenwedstriid voetbalclub Ajax    heren
18-01-1941    Ledenwedstrijd AIJC            heren junioren
02-02-1941                        heren/dames
17-01-1942    Nationale proefwedstrijd        heren junior
24-01-1942    NK allround    afgelast na 1e dag    heren
27-01-1946    NVBHS selectiewedstrijd        heren/dames
27-01-1946    Nationale proefwedstrijd        heren junior
22-12-1946    Nationale proefwedstrijd        heren junior
26-01-1947    Wedstrijd voor leden NVBHS + AIJC    heren/dames
16-02-1947    Nationale invitatiewedstrijd        heren
29-01-1950    Kampioenschap van Noord Holland    heren
27-01-1954    Wedstrijd NVBHS afd. Amsterdam    heren/dames
07-02-1954    Stedenmatch Amsterdam-Aalsmeer    heren
31-01-1955    Nationale wedstrijd            heren
11-02-1956    Tjaardabokaal                heren
22-02-1956    Stedenmatch Amsterdam-Aalsmeer    heren
10-02-1959    Langebaanwedstrijd            heren/dames
29-12-1962    Kampioenschap N-Hollan/Utrecht    heren
26-01-1963    Tjaardabokaal                heren
16-01-1966    Clubwedstrijd HCA            heren/dames
03-02-1976    Kampioenschap N-Holland/Utrecht    heren

Baanrecords:
Heren:
500 m         45.3    John Oudt             03-02-1976
1000 m    1.52.6    Jan Derksen          16-01-1966
1500 m    2.24.6    Dick Zuidert         16-01-1966
3000 m    5.07.6    Frank Wilderink    16-01-1966
5000 m    8.43.6    Co Giling              03-02-1976

Dames:
500 m         52.7    Tonnie Wittink    16-01-1966
1000 m    1.49.5    Tonnie Wittink    16-01-1966
1500 m    3.05.2    Gonne Donker    23-12-1938
3000 m    5.49.6    Elly Vermeulen    16-01-1966

Gem. Sproeibaan Sportpark Middenmeer

Adres: Kruislaan 48
Opening: 31-01-1956
Afmeting: 400m
Wedstrijdperiode: 1956
Sluiting:  1960

Midden jaren ’50 aangelegd sportpark waar de atletiekvereniging AV’23 een 400 meterbaan tot haar beschikking krijgt. Een baan die in de winter dienst doet als ijsbaan. De baan had 12 vorstvrije sproeipunten, verspreid langs de baan, en rondom een afwateringsysteem om hert overtollige water af te voeren. Op 31 januari 1956 kon er voor het eerst geschaatst worden, maar pas een paar dagen later was de ijsvloer geschikt voor een grote groep schaatsers. Een paar jaar later wordt ditzelfde terrein gebruikt voor de aanleg van de eerste 400 meter kunstijsbaan in Nederland, de Jaap Edenbaan. Op 17-2-1956 werd op deze baan wellicht de eerste marathonwedstrijd ooit op een 400 meterbaan gereden. Deze wedstrijd van 77 kilometer was ter vervanging van de Grachtenrace, die een paar uur eerder moest worden afgelast in verband met onbetrouwbaar ijs.

Wedstrijden:
02-02-1956    NVBHS afdelingskampioenschap    heren/dames
13-02-1956    Invitatiewedstrijd NVBHS        heren
17-02-1956    Grote prijs van Amsterdam         heren (marathon)

Baanrecords:
Heren:
500 m         48.0    Egbert van ’t Oever    13-02-1956
1500 m    2.39.6    Egbert van ’t Oever    13-02-1956
3000 m    5.33.7    Egbert van ’t Oever    13-02-1956

Dames:
500 m         57.9    Ietje Louwen              02-02-1956

Leeuwarderweg

Adres: Leeuwarderweg
Opening: <1950
Afmeting:
Wedstrijdperiode:
Sluiting: mei 1965
Club: IJAN (Ijsclub Amsterdam-Noord)

De ijsclub, opgericht in 1929, had al voor 1956 haar baan op een grasland naast het Volewijckerspark aan de Leeuwarderweg, met de ingang aan de Adelaarsweg. De ijsbaan in “Noord” stond er ( in 1940) bekend om om meestal als eerste ijsbaan in Amsterdam open te gaan.
Door de geplande aanleg van de IJ-tunnel komt het voorbestaan van de ijsbaan in gevaar. Al vanaf 1955 is de club in gesprek met de gemeente om een nieuwe locatie te vinden voor een nieuwe baan. Deze baan werd uiteindelijk nieuw aangelegd in 1965 in het nieuwe Sportpark Elzenhage.

Wedstrijden:
27-02-1955    Ledenwedstrijd    heren
05-02-1956    M Zijlstrabeker    heren
26-02-1956    Kampioenschap van Amsterdam    heren
15-02-1959    Wedstrijd voor leden AIJC (?)    heren
27-12-1964        heren

Baanrecords:
Heren:
500 m         47.7    Rudi Liebrechts    27-12-1964
1500 m    2.26.6    Rudi Liebrechts    27-12-1964
3000 m    5.11.2    Rudi Liebrechts    27-12-1964 

IJsbaan Noord

msterdam Noord (NH) – IJsbaan Noord

Adres: Buikslotermeerdijk
Opening: 10-1-1967
Afmeting: 400 m
Wedstrijdperiode: 1967 - 1971
Sluiting:
Club: IJAN (Ijsclub Amsterdam-Noord)

Door de aanleg van de IJ-tunnel moest de ijsbaan in het Volewijk Park worden verlaten. De club kreeg een nieuwe baan buiten de bebouwde kom op een weiland naast het Zwet van Zunderdorp. De ijsbaan zou voor aanvang van de winter van 1965/1966 worden opgeleverd, maar in november 1965 kreeg de ijsclub van de gemeente Amsterdam te horen dat er geen geld was voor de aanleg van de ijsbaan. Na een jaar zonder ijsbaan kreeg de ijsclub uiteindelijk haar ijsbaan op een andere locatie, in sportpark Elzenhage. Daar deelt de ijsclub haar baan met de atletiekvereniging.

Wedstrijden:
10-01-1967        heren
30-12-1969        heren
09-01-1970        dames
06-01-1971    gew. Kampioenschap N-Holland/U    heren/dames

Baanrecords:
Heren:
500 m         43.8    Gerard Dekker     06-01-1971
1500 m    2.15.0    Co Giling             06-01-1971
3000 m    5.20.0    Wim Beukers       07-01-1967
5000 m    8.03.0    Co Giling             06-01-1971

Dames:
500 m         53.8    Gonnie Sloof        09-01-1970
1000 m    2.10.4    Corry Ekelmans    09-01-1970
1500 M    2.50.4    Gonnie Sloof        09-01-1970

Olympisch Stadion

Adres: Olympisch Stadion 2
Opening: 1929
Afmeting: 400m
Wedstrijdperiode: 1941+ 2014+2018
Club: Ijsclub Stadion

In de periode voor de tweede wereldoorlog was het gebruikelijk in het Olympisch Stadion, dat voor de Zomerspelen van 1928 was gebouwd, om  elk jaar een ijsbaan aan te leggen op de atletiekbaan. In december 1929 werd er zelfs tijdens de voetbalwedstrijd tussen Blauw-Wit en Feyenoord geschaatst op de ijsbaan die om het voetbalveld heen liep. Voor de voetballers zorgde dat vooral bij hoekschoppen tot ongemakkelijke situaties. In januari 1933 had KNSB voorzitter Van Laer een overeenkomst met de Stadiondirectie om, ijs en weder dienende een grote internationale wedstrijd in het Olympisch Stadion te houden op 4 en 5 februari 1933. Thunberg, Engnestangen, Riedl, en nog een aantal buitenlandse toprijders hadden toegezegd naar Amsterdam te komen. Helaas, eind januari trad de dooi in. In 1941 werd een wedstrijd geschaatst tussen Amsterdamse voetbalclubs. In 1950 en 1951 was de ijsbaan niet groter dan 250 meter. Vermoedelijk is daarna de ijsbaan in het Olympisch Stadion verdwenen.
In 1938 is er zelfs een plan geweest om een kunstijsbaan van 2400 m² aan te leggen naast het Olympisch Stadion op de plek waar toen de tennisclub DDV tien  tennisbanen had. De kunstijsbaan kwam er niet. Ook niet nadat begin jaren ’50 dit plan nieuw leven werd ingeblazen omdat de kunstijsbaan in de Apollohal in 1950 was gesloten.
Op initiatief van o.a. Rintje Ritsma is in 2014 een tijdelijke 400m kunstijsbaan gelegd in het Olympisch Stadion in Amsterdam, met als doel om veel publiek de gelegenheid te bieden om de Olympische kampioenen van Sotsji in actie te kunnen zien en te huldigen tijdens het daar georganiseerde NK allround. De baan is één maand open geweest.
Het succes van het NK allround leidde er toe dat in 2018 het WK allround in het Olympisch Stadion werd georganiseerd. De baan was op 18 januari 2018 open tot 28 februari 2018, met daarna het WK van 9 tot 11 maart 2018.

Wedstrijden:
02-02-1941            Wedstrijd voor voetballers
28-02-2014 tm 02-03-2014      NK allround
09/10-03-2018        WK allround

Baanrecords:
Heren:
500 m         35.44    Michel Mulder                  01-03-2014
1000 m    1.10.72    Hein Otterspeer               01-03-2014
1500 m    1.48.33    Sverre Lunde Pedersen     11-03-2018
5000 m    6.33.81    Sverre Lunde pedersen     10-03-2018
10000 m13.40.38    Nils van der Poel              11-03-2018

Dames:
500 m         38.90    Margot Boer                     28-02-2014
1000 m    1.17.12    Ireen Wüst                        28-02-2014
1500 m    1.58.82    Miho takagi                      10-03-2018
3000 m    4.14.00    Yvonne Nauta                   01-03-2014
5000 m    7.21.53    Yvonne Nauta                   02-03-2014

Vondelpark (Vondelspark)

Adres:
Opening: 1879
Afmeting:
Wedstrijdperiode:1879-1880 ( kortebaan)
Club: AIJC

In de beginjaren had de Amsterdamsche IJsclub nog niet de beschikking over een eigen baan. Er werd telkens een stuk gracht gereserveerd. In 1879 veranderde dat en kreeg de Amsterdamsche IJsclub een nieuw onderkomen in het Vondelspark (toe nog met “s” geschreven), en op 28-1-1879 werd reeds de eerste wedstrijd gehouden. Het betrof hier een kortebaan wedstrijd. Er volgden meer wedstrijden. Het jaar daarna, in februari 1880 werd een wedstrijd georganiseerd in het schoonrijden, wat toen iets nieuws was. Door het grote aantal leden moest worden uitgekeken naar een groter terrein. Dat werd in 1880 gevonden, achter het Rijksmuseum, dat toen in aanbouw was.

Willemspark (nu Vondelpark)

Adres:
Opening: 1883 - 1885
Afmeting:
Wedstrijdperiode:1889 - 1895
Club: AIJC, Overtoomsche ijsclub Gezelligheid,

Tot 1887 werd door de AIJC gebruik gemaakt van de vijver in het Willemspark. Het Willemspark maakt tegenwoordig deel uit van het Vondelpark. In 1886 werd al wel gezocht naar een terrein waarop de 1400 leden veilig konden schaatsen. Op 9 november 1886 kon worden gemeldt dat er een terrein was gevonden. Achter de P.C. Hooftstraat kon een terrein worden gehuurd van 700m lang en 40 m breed, waarop men een ijsbaan kan inrichten. De vijver in het Willemspark bleef voor de ijsclub beschikbaar. In 1888 werd echter de Overtoomsche ijsclub Gezelligheid opgericht, die haar banen op de Vijver van het Willemspark had. Na 1899 lezen we niets meer over deze Overtoomsche IJsclub.  In de seizoenen 1885/186 en 1886/87 moest de AIJC noodgedwongen tijdelijk terug naar het Willemspark. Door een tentoonstelling was de baan op het Museumplein niet beschikbaar.  Het zal druk zijn geweest op de vijver, als beide clubs hier reden.

Wedstrijden:
20-12-1890    Wedstrijd over 1 mijl
08-02-1895    Wedstrijd over 1500 meter
15-02-1895    Hardrijderij over 500 meter

Baanrecords:
Heren:
500 m         55.6    J M N Vrouwes    15-02-1895
1500 m    2.59.2    J M N Vrouwes    08-02-1895