Fyftjin en Fierder

Plaats	Tjerkwerd, Nederland
Kunstenaar	Pieter Jan Stallen
Datum onthulling	26-2-2022

Beschrijving

Beschrijving: 5 losse onderdelen vormen het beeld Fyftjin en Fierder. Alle beelden zijn  gemaakt van corten stalen platen en bij 15 zijn op borsthoogte jaartallen uit gestanst) Op de brug kijkend richting Workum een man met een kind op de rug. Het kind wijst richting Workum de man houdt hand boven de ogen. Er dwars op staat plexiglas met daarop gedicht. Op de grond staat 1 laars. Aan de andere kant langs de reling van de brug staat een sleetje voor het bord met uitleg.

Langs de trekdijk kom je op enige afstand van de brug eerst een ponton tegen met daarop 1 schaatser met het jaartal 1986. Op het volgende grotere ponton 10 figuren en 2 paar laarzen (1929 fotograaf, 1956 politie,  1997 foto, 1963 met bezem, 1912 handen in Mof, 1917 met sigaar, 1985 film, 1933 film, 1909 film, 1942 film). Aan de overkant 4 figuren en een slede (1954 op klompen, 1947 met wandelstok, 1941 kind armen in de hoogte, 1940 houtjes in de hand)

Opschrift: Op het plexiglas in een gedachtewolk alsof het kind dit denkt:

... de Reedriders ...
... wêr binne se no ...
... ik wachtsje al sá lang ............
... SOENE SE NOCH KOMME ......
net, noait wer
... of noch in pear kear ...
..............................
... soene se noch ......

2021, St.Martinus Basisschool, Makkum, Janna de Boer, groep 6

Bord met uitleg: Fyftjien en Fierder, 15 tochten ... 1 toekomst, een 'landmark' halverwege de elfstedenroute, verbeelding van Verleden en Verlangen. Kunstenaar Pieter Jan Stallen. Tekst staat over de ontwerp voor Fyftjin en Fierder (zie laatste foto). Er onder staan logo's van ondersteuners: Gemeente Súdwest Fryslân, Royal Steensma, Royal Lankhorst Euronete, Prins Bernhard Cultuur Fonds, Streekwurk, AFûk, St. Windkracht 10 - Tjerkwerd, Douma Staal, FOOX groothandel, Royal de Boer, Royal Vriesco, Konijnlijke Damstra installatietechniek, Koninklijke Doeksen.

Achtergrond informatie:

'Om het geweldige verleden – de 15 tochten uit de vorige eeuw – te verbeelden, heeft de kunstenaar gekozen voor silhouetten in stoer cortenstaal: 1 schaatser en 16 toeschouwers. Voor het silhouet van de schaatser is voor de tocht van 1986 gekozen want dat was een wel héél uitzonderlijk jaar: W.A. van Buren, onze toenmalige kroonprins, schaatste mee! Het verlangen wordt verbeeld door het silhouet van een klein meisje dat op de schouders van haar vader in de richting van Parrega kijkt naar wat komen gaat, de toekomst……

En dan is er nóg een verbeelding van het Fierder, van de toekomst. Op de vloer van de silhouetten-groep op de westoever zal nadrukkelijk plaats vrijgehouden worden voor een toeschouwer bij de zestiende Elfstedentocht, en voor nog een 17e …'¹

'De drie hoogste particuliere donaties boven de € 500,= mogen model komen staan! Zij mogen model komen staan voor een van de toeschouwer-silhouetten bij de definitieve opnames in mei 2021 in het Waltahûs/Tjerkwerd!'¹

'Wát het ‘famke’ daar hoog boven op de schouders denkt, juist dát wil de kunstenaar ook graag laten zien. Want het kunstwerk heet niet voor niets Fyftjin en Fierder. Het ‘fierder’ staat voor ‘toekomst, verlangen’.

Wát zij daar hoog boven op de schouders denkt, gaan we daarom vragen aan de 6e groepers van alle basisscholen in Súdwest-Fryslân. Van de 11 mooiste antwoorden op de vragen aan het ‘famke’ – dus van de 11 inzendingen die het meest tot de verbeelding spreken – zal de kunstenaar samen met de Friese illustrator Linda de Haan een héél bijzondere ‘leporello’² maken. En uit die 11 inzendingen zal de jury van 6e groepers van de basisschool ‘de Reinbôge’ in Tjerkwerd de allermooiste kiezen!³ Ze werden daarbij geholpen door Klasina Seinstra (winnares van 1997).⁴ Die zal dan in stalen letters worden vereeuwigd op de grondplaat van het silhouet van het famke.'¹

Op 20-12-2021 werden de silhouetten onthuld, waar de bewoners van Tjerkwerd model voor stonden. Ook het beeld van de man met het meisje op de rug werd onthuld. Voor deze beelden hebben de inwoners van Tjerkwerd model gestaan.^4,5

Op 26-02-2022 werd 1985 het silhouet van W. A. van Buren onthuld door Tineke Dijkshoorn (winnares van 1986), Lenie van der Hoorn (winnares van 1985) en Henk Angenent (winnaar van 1997)⁶

Locatie

Halverwege de Elfstedenroute , op de oever van de Workummervaart aan de rand van Tjerkwerd richting Bolsward. Aan weerszijden van de brug over de Workummervaart, langs de Trekdijk en aan de overkant van de Trekdijk.

Precieze locatie via Google maps: Schaatsbeelden in de openbare ruimte

GPS: 53.04377, 5.50177

Bron

1. Stichting Fyftjin en Fierder
2. Dat is een boekje opgevouwen als een harmonica, met een doorlopend beeldverhaal.
3. Yme Gietema, (2-10-2020). Elfstedenkunstwerk bij Tjerkwerd: Kunstenaar krijgt hulp van kinderjury en hoopt op koninklijk bezoek. Bolswards Nieuwsblad.
4. Webredactie (20-12-2021). Fyftjin silhûetten ûntbleate. Tsjerkwert.nl
5. Pieter Jan Stallen (6-07-2021). TOPACTEURS IN TJERKWERD.
6. Webredactie (28-02-2022). Onthulling W.A. van Buren | Fyftjin en Fierder. Tsjerkwert.nl