1865 Hans Brinker

De Zilveren Schaatsen

Hans Brinker, of De Zilveren Schaatsen is een boek van Mary Mapes Dodge, eerste uitgave in 1865. De oorspronkelijke Engelse titel is Hans Brinker, or the Silver Skates. Het is het verhaal van een jongen die tijdens een schaatstocht dwars door Holland, de legendarische geschiedenis van een land achter dijken en duinen vertelt.

Een stuk van het verhaal werd een Amerikaanse sage en indirect ook een stukje Nederlandse import-folklore. Het is een tot de verbeelding sprekend verhaal van de zoon van een Haarlemse sluiswachter. Als hij op een stormachtige middag een klein gaatje in de dijk ontdekt, aarzelt hij geen moment. Met zijn vinger houdt hij het gat dicht. Een avond en een nacht lang verdedigt hij zo, letterlijk met blote handen, stad en land tegen de dreigende zee.

Later werd het naamloze jongetje Hans Brinker genoemd, de naam van de hoofdpersoon van het boek.

Het boek werd ook buiten Amerika beroemd: al snel na de eerste druk in 1865 verscheen het in Engeland, Frankrijk (waar het behalve als roman ook als gids voor Nederland gold), Italië, Rusland, Japan, India en Zuid-Afrika.
In Nederland bestond al in 1876 een 'omwerking', door de schrijvende onderwijzer P.J. Andriessen, die het boek met de helft inkortte.

Omdat er voor toeristen niets te zien was in de streek waar het verhaal zich afspeelde, werd in 1950 in Spaarndam aan de IJdijk een beeld geplaatst van een jongetje met zijn vinger in een dijk. Het beeld was gemaakt door Gra Rueb. Op de sokkel wordt de naam van het jongetje niet genoemd; hij wordt omschreven als "(...) de knaap die het symbool werd van de eeuwigdurende strijd van Nederland tegen het water."

In 1962 werd het beeld It Jonkje geplaatst in Harlingen bij de vertrekplaats van de veerboten. Dit beeld werd ontworpen door Johan Jorna voor de film De zaak M.P. door Bert Haanstra waarin dit beeld een rol speelt.

Het verhaal wordt ook uitgebeeld in Madurodam en in de multimediashow Madurodam by Light.

​In Nederland staan een aantal Hans Brinker beelden in de openbare ruimte.
Voor informatie per beeld klik op het onderschrift bij elke afbeelding hieronder.

 

 

In America zijn Pieter and the Dijk - the Boy Who Saved Holland in Holland (Michigan) en The Dutch Boy in Tacoma (Washington), te vinden.

Bronvermelding

De Zilveren Schaatsen
De tekst is onder andere afkomstig uit Wikipedia