Hardrijden op het Museumplein Amsterdam

Om het Kampioenschap van Amsterdam op 25 februari 1888

Auteur Ron Couwenhoven

De Amsterdamsche Sportclub organiseerde op 25 februari 1888 een langebaan wedstrijd voor amateurs om het Kampioenschap van Amsterdam over een afstand van twee engelse mijlen. Dat was 3218 meter. De baan werd aangekondigd als de nieuwe baan van de Sportclub, later het terrein van de Amsterdamsche IJsclub.

Hij lag op het Museumplein ingeklemd tussen de Van de Veldestraat en de Ruysdaelkade. Voor deze baan was al twee jaar eerder vergunning verkregen. Hij werd aangelegd volgens de aanwijzingen van Van Buttingha Wichers, de secretaris van de Nederlandsche Schaatsenrijdersbond.

De wedstrijd van 25 februari werd echter buiten de Schaatsenrijdersbond om georganiseerd, want de Sportclub was geen lid geworden.

G. Jurrjens in actie
Jurrjens stak na de race gelijk een pijp op.
Jurrjens met zijn gouden medaille

Dertien rijders schreven zich in. Daarbij waren de Duitser W. Groneman uit Hamburg en de bekende Brit C.G. Tebbutt, die in Bluntsham woonde. Er werd gereden op tijd. De vier snelsten plaatsten zich voor de kamprit die ook weer op tijd gereden werd. De Amsterdammer mr. G. Jurrjens, pas 22 jaar oud, won. Hij was een bekende sportman die ook aan hardlopen, voetbal en roeien deed. Jurrjens had nog nooit mee gedaan aan een schaatswedstrijd, maar hij kreeg toestemming van het bestuur van de Sportclub zich op de baan te oefenen.

Gerrit van Laer, jarenlang toonaangevend bestuurslid van de Schaatsenrijdersbond, Amsterdamsche IJsclub en president van de Internationale Eislauf Verein (IEV), de voorloper van de ISU, schreef in het KNSB jubileumboek van 1932: 'Het resultaat van zijn eerste wedstrijd was prachtig en vooral zijn laatste spurt van 50 à 60 meter dwong menigeen grote bewondering af.'

Van Laer, die zelf begin 20ste eeuw aantrad als bestuurder, meldde terloops: 'De Amsterdamsche IJsclub bedankte voor de bond, naar het heette omdat zij de contributie te hoog vond. Misschien was de werkelijke aanleiding te zoeken in het feit dat zij in 1886 ook gereflecteerd had op het terrein,  wat thans bij de Amsterdamsche Sportclub in gebruik was. Zij zag zich thans den pas voor verdere bloei afgesneden.'

Er was dus flinke onvrede bij de IJsclub over het feit dat de Sportclub de vergunning voor de baan had gekregen. Wellicht verweet men de bond dat er te weinig steun was geweest. De club zou overigens maar kort geen deel uitmaken van de NSB, waarin men altijd een vooraanstaande rol speelde.

De winnende tijd van Jurrjens in de kampritten was 7 minuten en 16,8 seconden, waarmee hij veruit de snelste was. Duizenden toeschouwers stonden langs de touwen en de tribune voor de betere stand zat stampvol.

Vanuit Engeland was er ook een tekenaar naar Amsterdam gekomen die vijf prenten maakte, die op 24 maart van dat jaar werden gepubliceerd in The Illustrated London News.

Overzicht van de baan omzoomd door talloze toeschouwers. Een merkwaardige prent. De Britse tekenaar P. Naumann laat de rijders rechts om rijden en meldde dat Tebbutt Schilling klopte, maar de Nederlander gaf in deze race op. Op de achtergrond de huizen van de Ruysdaelkade.
Het huisje met trapgevel op de baan diende vermoedelijk als onderdak voor de jury.

 

 

UItslagen

9 prentjes van de wedstrijd op 25 februari 1888
in The Illustrated Sporting and Drawing News van 17 maart 1888

De uitslagen

W. Groneman, Hamburg               8.20.0
S. Venema, Nieuwer Amstel        gevallen

C.G. Tebbutt, Bluntsham (Eng)      8.25.0
F. Schilling, Amsterdam          opgegeven

G. Jurrjens, Amsterdam                 7.21.6
T.J.H. Siemelink, Amsterdam   opgegeven

F. Jonker, Hoogezand              opgegeven
C.J. Vrouwes jr, Amsterdam           8.16.4

J.F. de Boer, Wateringen                 8.10.4
W.H. Koomans,, Amsterdam  niet gestart

W. van Vollenhoven, Rotterdam     7.46.6
Van Blommenstein, Apeldoorn      8.12.0

R.C. Broekmeijer, Haarlem             7.48.4

 

Kampritten

G. Jurrjens, Amsterdam                 7.16.8
W. van Vollenhoven                       7.43.2

R.C. Broekmeijer, Haarlem             7.47.2
J.F. de Boer, Wateringen                 8.14.4

 

Dan is er nog een fraaie publicatie in The Illustrated Sporting and Drawing News van 17 maart 1888. Hierop staan negen prentjes van de wedstrijd die werd gewonnen door mr. T.G. Jurjens.

1. IJszeiler
2. Mr. T.G. Jurrjens
3. Jurylid op verhoging
4. Schaatser in actie (winning easily). Dus dat moet ook Jurrjens zijn
5. Toeschouwer op klompen met stro erin
6. Vader en Zoon
7. Hollandse schaatsen (twee types)
8. Twee rijders die hun schaatsen aantrekken bij twee stoelen.
9. Hardrijder die na de race ondersteunt wordt.

 

 

Bovenkant van de pagina