HÖGBO merk - Onbekende maker

Beschrijving

De vakkundig gesmede puntschaatsen uit Länsmuseum Gävleborg (XLM.00447) zijn gestempeld HÖGBO-BESSEMER-STÅL. Deze inscriptie verraadt zowel de ouderdom als de herkomst van het staal.

Bessemer staal werd in Zweden geïntroduceerd door Göran Fredrik Göransson, een slagvaardige ondernemer uit Gävle en een van de mede-eigenaren van Högbo Bruk. Hij kocht de rechten op het proces voor Zweden en Noorwegen. Vanaf 1858 lukte het de arbeiders in de blaasoven van Edske, die was gelieerd aan Högbo, om bruikbaar Bessemer staal te gieten.

De techniek sloeg aan en al gauw bleek het ijzerfabriekje in Högbo te klein voor bedrijfsvoering op grote schaal. Zo'n zes kilometer zuidelijker werd een nieuwe fabriek opgezet bij een zandige arm van de Storsjön, dat Sandviken werd gedoopt.

Daar werd vanaf 1862 geproduceerd, eerst nog onder de naam Högbo Stål & Jernverks AB en vanaf 1868 als Sandvikens Jernverk (ijzerfabriek). Het bedrijf bestaat nog altijd en tegenwoordig (2022) is Sandvik AB een grote internationale speler in de metaalindustrie, dat nog altijd schaatsenstaal levert.

Als we afgaan op het stempel in de puntschaats uit het Länsmuseum zou het ijzer zijn gemaakt tussen 1858 en 1868, de periode waarin eerst in Högbo en daarna in Sandviken staal onder deze naam werd geproduceerd.

Bron

Schaatsenmakers Scandinavië periode 1850-1880 op Schaatshistorie.nl. (Niko Mulder)

Produktie

Merktekens