50 jaar Zaanse IJskronieken, de zeer koude februari-winter van 1955/56

De winter van 1955/56, december

Aantal vorstdagen:  77 (Het aantal vorst- en ijsdagen heeft betrekking op De Bilt gedurende de periode van 1 november - 11 maart)
Aantal ijsdagen    :  24
Laagste temperatuur te Uithuizermeeden: - 26,8 C.
(Bron: K.N.M.I. De Bilt, schr. d.d. 29.8.1956)

12 december
Na een prachtige zomer en mooi najaar staat de winter alweer voor de deur en heeft het in de vorige nacht aardig gevroren. Vandaag, maandag, was het bijna al een ijsdag, de temperatuur kwam hier in het gehele etmaal vrijwel niet boven het vriespunt, elders in het land zal dit vermoedelijk eveneens het geval geweest zijn. Vanavond wordt het blijkbaar "menens", want het vriest bij een heldere hemel met matige Oostenwind - 4 C.

13 december
Eerste ijsdag. Vannacht vroor het hier - 6 C. en overdag bleef het kwik eveneens onder nul, de eerste ijsdag dus. Het ijs ligt er prachtig in, maar er wordt ander weer verwacht.

14 december
De winter zet niet door en het is niet de moeite waard om nog verdere notities te maken.

17 december
Eerste sneeuwval, maar van weinig betekenis; de volgende dag dooit het en verder valt er niets noemenswaardig te vermelden.

De winter van 1955/56, januari

9 en 10 januari
Zware sneeuwval. Maandag 9 januari flinke sneeuwbuien, tempera­tuur om het vriespunt. Dinsdagochtend alles flink onder de sneeuw en vandaag sneeuwt het de gehele dag door, zodat er zeker 15 cm sneeuw op de weg ligt. De wind is Z.W. tot Zuid, vannacht passeert een front ons land, zodat het slechte weer zal aanhouden. De volgende dag is alle sneeuw weer weggedooid ten gevolge van de front-passage die warme lucht met zich meevoerde. Het kan soms hard gaan, zowel wat dooien als vriezen betreft! Maar van dit laatste is voorlopig geen sprake en dit blijft zo doorgaan tot 29 januari; dan is het ook gebeurd met het kwakkelweer.

30 januari
Harde Oostenwind en vorst; tweede ijsdag. Gisteren was het al flink koud, vandaag waait er een harde O.Z.O-wind, die door merg en been gaat. Temperatuur - 3 C. Vanavond vriest het - 4 C., de hemel is nog bewolkt, maar het vriest in Zweden en Duitsland streng, zodat ook wij ons portie wel zullen krijgen!

31 januari
Strenge vorstinval.
Vannacht - 11 C., overdag - 6 tot - 8 C. en vanavond opnieuw - 11 C. vorst. Bulderende Oostenwind, heldere hemel, er wordt zeer strenge vorst verwacht. Zo zien we maar weer, hoe snel het beeld van een winter kan veranderen. De schooljongens lopen over ijs-van-één-nacht. Zó eindigt de zachte maand januari ....

De winter van 1955/56, februari

1 februari
Zeer strenge vorst houdt aan. 4e ijsdag. Vannacht - 15 C., overdag - 8 C., vanavond - 13 C. vorst. Twente meldde - 18 C .....'s Avonds afnemende wind. Binnen een paar dagen zijn alle wateren dichtgevroren, dat kan ook haast niet anders met deze zeer lage temperaturen, De Wadden-eilanden zijn alleen nog via een luchtbrug bereikbaar.

2 februari
Aanhoudende, zeer strenge vorst. 5e ijsdag. Temperatuur 's nachts - 13 C., overdag - 6 en vanavond - 8 C. Het is nu iets minder koud geworden en de wind is gestild. Alle ijsbanen in de Zaanstreek zijn inmiddels opengesteld. Vandaag ging ik weer als vanouds op de schaats naar de fabriek, geen enkel wak geconstateerd, het is alles even ongelofelijk snel gegaan, dit keer; men wil de volgende week al de Elfstedentocht in Friesland houden!

3 februari
Afnemende vorst; geen ijsdag vandaag, want de temperatuur steeg tot plus 2 C. Vandaag was het ideaal weer om schaatsen te rijden, maar ik had helaas geen tijd, dus ben alleen op de schaatsen, naar de fabriek geweest. Het prettige daarvan is, dat je dan toch nog even de schaats-sfeer hebt geproefd, alvorens aan het werk te gaan...... De afgelopen dagen zijn bijzonder koud geweest, de laagste temperatuur tot nu toe werd gemeten op het vliegveld Deelen en bedroeg - 19 C. ....

4 februari (zaterdag)
Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. Windstil weer. Ideaal weer voor de schaatsenrijders! Na de koude van de afgelopen dagen was het vandaag een heerlijke dag en kon een ieder, die van schaatsenrijden houdt, zijn hart ophalen. In Oost- en Westzijderveld "krioelde" het dan ook van de liefhebbers en wat hebben zij genoten! Evenals twee jaar geleden, maakte ik met mijn zoon Arnold een tochtje naar het Alkmaarder Meer; het ijs was wat roffelig en met een dun laagje sneeuw bedekt, maar het was best te doen. Maar de Nauernase vaart was aan de Oostkant prachtig berijdbaar en zo konden we een mooi tochtje maken.

Voor de kleine Elien - onze jongste dochter van 4 jaar - heb ik ook schaatsen gekocht met een dubbel ijzer, waar ze al aardig opkrabbelt en vol trots laat ze dat aan iedereen zien! Een leuk gezicht, die krabbelaars op het ijs te zien scharrelen. Vandaag werden er natuurlijk overal weer wedstrijden gehouden, teveel om op te noemen en voor morgen, zondag, zijn weer de traditionele Dorpentochten vastgesteld.
Of dit echter allemaal dóór kan gaan, valt te betwijfelen, want we zitten weer eens op de grens tussen dooi en vorst en de vooruitzichten voor deze zondag zijn beslist ongunstig te noemen.

5 februari
Een gedeeltelijk mislukte IJs-zondag.
Nog lichte vorst tot de ochtenduren, daarna ijsregen en sneeuw en vervolgens motregen! Dorpentocht door Noord-HoHand met 2100 deelnemers; percentage uitvallers vermoedelijk 15%. Zware tocht voor de inschrijvers! Vanmorgen om 7 uur opgestaan, het weer bekeken en besloten ditmaal maar eens niet met de Dorpentocht mee te gaan. Achteraf wel enige spijt gehad, want van mijn schaatsvriend Veenis hoorde ik later, dat hij de tocht van 90 km wél had uitgereden, zij het dan dat het ijs zeer slecht was en op sommige plaatsen zelfs onbegaanbaar of onberijdbaar door sneeuw en schotsen. maar het zou een goede training zijn geweest voor de Elfstedentocht, die nu natuurlijk wel is uitgesteld, maar je kunt nooit weten!
Toch hebben we ons best vermaakt, vandaag. we maakten banen op de met sneeuw bedekte sloten; daarmee was de heer Ko Swart vanochtend  vroeg al begonnen en zo genoten we met onze gezinnen van de ijs-pret. Ook Leni heeft vandaag nog gereden en het ging best!

Voorts werden zaterdag en vandaag de Nationale Schaatskampioen­schappen verreden en wel te Rotterdam. Gisteren werden er nog behoorlijke tijden gemaakt door cracks als Jeen v.d. Berg, Kees Broekman, e.a., maar zondag was het misère en werd het ijs veel te zacht. Kees Broekman, die spoedig zijn Nederlandse nationa­liteit gaat verliezen en Noors burger gaat worden, was bijzonder gebrand op de titel in zijn laatste kampioenschap ale Nederlan­der. Het lukte hem echter niet, wèl werd hij eerste op de 5000 meter (tijd 9.05.8), maar in het eindklassement veroverde Wim de Graaff uit Rotterdam de titel. Tweede werd Jeen v.d. Berg, en derde Gerard Maarse. Kees Broekman moest met een vierde plaats genoegen nemen.
Het Kampioenschap van de Zaanstreek werd door de slechtere weers­omstandigheden ditmaal uitgesteld; wel waren er wedstrijden op de Nauernase vaart, georganiseerd door de ijsclub "Davos" te Nauerna, waar 31 rijders aan de start kwamen en R. Bakker uit Zaandam opnieuw triomfeerde. Tweede werd Jan van Drunen uit Westzaan.

6 februari (maandag)
Nog geen echte dooi! Het heeft vannacht waarachtig toch nog een paar graden gevroren en overdag een temperatuur van plus 2 C. Maar vanavond staan de ijsbloemen alweer dik op de ruiten en het vriest - 6  C.

7 februari
Het is weer "kwakkelen" geblazen! Lichte vorst, overdag lichte dooi, vanavond wat sneeuw en er wordt zachter weer voorspeld.

8 februari
Flinke dooi vandaag maar .... de vorst keert terug! Nadat de temperatuur tot plus ca. 10 C.  was opgelopen, vriest het vanavond alweer een paar graden en zit de wind weer in de goede hoek: Noord-Oost!

9 februari
Winter opnieuw ingevallen. Strenge vorst voorspeld. Met harde O.N.O.-wind heeft de winter het terrein heroverd, het vroor vanochtend - 6 C., overdag - 3 C. en vanavond weer - 6 C., vijfde ijsdag. Nu de sneeuw van het ijs is weggedooid, is het ijs keihard en spiegelglad geworden. Een lust voor het oog. Maar vandaag niet gereden, geen tijd.

10 februari (vrijdag)
Zesde ijsdag; temperaturen respectievelijk -7 C. tot - 3 C. en vanavond weer - 7 C. vorst. Matige N.O.-wind. Er kan op aan­ houdende, mogelijk strenge vorst, worden gerekend, zodat er zondag dus weer een Dorpentocht zal worden gehouden en bovendien is voor a.s. dinsdag de Elfstedentocht vastgesteld ....

11 februari (zaterdag)
Strenge vorst. - 10 C., overdag - 4 C. tot - 7 C. en vanavond alweer - 8 C. Zevende ijsdag. Het wordt nu ernst met de winter, die zich in geheel Europa heeft vastgezet met zeer lage temperaturen bijvoorbeeld in Polen ( - 30 C.), Servië (- 33 C.) en bij ons dan, gelukkig, wat mil­der. Het meest wonderlijke is wel, dat het op Spitsbergen dooit en dat in IJsland een temperatuur werd gemeten van plus 10 C. Hier hebben we de zaterdagmiddag benut voor een tochtje in de omgeving en morgen gaan we aan de 18e Dorpentocht meedoen, dat belooft weer een fijne dag te worden!

12 februari (zondag)
Prachtige IJs-zondag. Vrijwel windstil, eerst wat sneeuw, vorst - 7 C. en overdag oplopend tot - 1 C., dus toch weer een ijsdag, de achtste van deze winter.
Vanmorgen met mijn zoon Arnold en twee van zijn vriendjes, t.w. Jan Willem Keijning en Ben Luttikhuizen van huis gestart om 8 uur. De jongens reden de zgn. kleine tocht van 45 km, bij Monnickendam heb ik hen achtergelaten en zelf verder alleen de grote route gereden, over Hoorn, Ursem, enz., totaal ruim 90 km. Om half vijf was ik weer binnen, de jongens waren intussen ook thuis gekomen en hebben dus eveneens hun eerste echte Dorpen­ tocht volbracht. Verder werd te Westzaan de titelwedstrijd om het Kampioenschap van de Zaanstreek gehouden op de banen van IJsclub "Lambert Melisz". Winnaar werd weer R. Bakker uit Zaandam (prijs f 75,-­ plus Zaanlander-wisselbeker en beker district Zaanstreek), tweede J. van Drunen en derde Nico Hartman, beiden uit Westzaan. Ook zijn er vandaag natuurlijk weer heel veel Zaankanters op de schaats naar Marken geweest, dat is nu eenmaal een traditie, die, ik-weet-niet-hoe oud al moet zijn!
Er was nu bovendien nog een taxi-dienst, ingesteld door Arend Zondervan, vishandelaar op Marken. En reken erop, dat hij het druk heeft gehad, want niet iedereen kan op het meestal roffelige ijs van de Gouwzee schaatsenrijden!
Op 11 en 12 februari werden te Zutphen wedstrijden gehouden. Rie Meijer uit Wormer wordt de eerste officiële Kampioene van Nederland volgens het nieuwe reglement. Tweede werd mej. Louwen uit Amsterdam.
Inmiddels hebben mijn vriend W. Veenis en ik besloten om a.s. dinsdag aan de Elfstedentocht deel te nemen; ik hoop maar, dat we het nog kunnen volbrengen, maar zie het nog lang niet gemaakt .... Vanavond sneeuw, geen wind, veranderlijk weer.

13 februari
In verband met deelname aan de Elfstedentocht - vanmiddag.gaan we per auto naar Leeuwarden - volgen hieronder slechts korte notities t.w. vanochtend veranderlijk weer, géén dooi, 's avonds wel sneeuw­buien (9e ijsdag) en dinsdag 14 februari: zware sneeuwval met overdag een temperatuur van - 5 C . (10e ijsdag), echt Elfstedenweer ....

14 februari (dinsdag)
ELFSTEDENTOCHT IN FRIESLAND.
Zoals hierboven vermeld, zijn we gistermiddag met de auto van de heer Veenis naar Leeuwarden gereden, samen met nog twee rij­ders t.w. de heren R. Veenis en C. de Jager. Het is een gebeurtenis geworden om nooit te vergeten, want ik durfde er haast niet op te rekenen om ooit nog eens mee te doen, laat staan te volbrengen, gelet op de.longontsteking die ik in 1952 had opgelopen. Ook mijn vriend Veenis is gehandicapt, omdat hij enige jaren geleden een oog heeft moeten missen en per slot van rekening zijn we beiden boven de veertig jaar en vaders van een huishouding ......
Maar het is allemaal goed afgelopen, zij het dan dat we véél langer werk hebben gehad dan een aantal jaren geleden en dat is wel te begrijpen. Leest men echter later in de kranten dat er talrijke ongevallen hebben plaatsgevonden, de EHBO-ploeg had handenvol werk, ruim honderd personen moesten worden geholpen ten gevolge van bevriezing, sneeuwblindheid, enz., enz., dan mogen wij zeker niet mopperen, al kwamen we dan pas 's avonds tegen tienen aan de finish!

Het ijs was zondermeer slecht, veel scheuren, daardoor veel valpartijen, de baan was bovendien smal in verband met de zware sneeuwval. Ook tijdens de tocht hebben we zware sneeuwbuien gehad. Maar ondanks al die moeilijkheden hebben we genoten als nooit tevoren; de belevenis van een Elfstedentocht is voor een schaatsenrijder nu eenmaal zulk een hoogtepunt, dat is echt niet onder woorden te brengen.

Om half zeven 's ochtends stonden we op de schaats, om twaalf uur even een bordje "snert"op het ijs en de enige rustpauze van betekenis was te Franeker (vier uur) waar we een half uur in een café pauzeerden. Toen kwam dan dat moeilijke traject naar Dokkum, alles in de wind op een zeer smalle baan en kwam de vermoeidheid weer opzetten. Het wordt dan een kwestie van dóórzetten, hetzij alleen of met z'n tweeën, maar ook in dat opzicht lieten we elkaar volkomen vrij en werd er niet "opgelegd" gereden. En zó veroverde W. Veenis zijn vierde en ik mijn tweede Elfstedenkruis met de volgende tijden:

Gestart te Leeuwarden  :   6.30 uur
Aankomst Sneek           :   8.00 uur    22 km
Aankomst IJlst               :  8.12 uur       4 km
Aankomst Sloten           :  9.02 uur     14 km
Aankomst Stavoren       : 10.45 uur    26 km
Aankomst Hindelopen   : 11.32 uur    11 km
Aankomst Workum        : 12.05 uur      9 km
Aankomst Bolsward       : 13.09 uur    13 km
Aankomst Harlingen      : 14.35 uur    17 km
Aankomst Franeker        : 15.37 uur    13 km (vertrek 16.00 uur)
Aankomst Dokkum        : 19.43 uur    45 km
Aankomst Leeuwarden  :  21.48 uur   24 km

Totaal                                               198 km

Met aftrek van rust een gemiddelde van ca. 15 km per uur nog niet eens zo erg gek, vonden we ervan ....

Rest mij nog te vermelden het aantal deelnemers aan de wedstrijd, t.w. 259, volbracht 109, percentage 42%, deze moeten nl. binnen twee uur na aankomst van de winnaar finishen, terwijl het aantal tochtrijders bedroeg 6070, waarvan er 4739 de tocht volbrachten of te wel een percentage van 78% ..... Aan de finish te Leeuwarden werd ditmaal géén winnaar aange­wezen, daar de koprijders van de wedstrijd een afspraak hadden gemaakt om gelijk te eindigen en dat waren dan Jeen Nauta, Maus Wijnhout, Aad de Koning, Anton Verhoeven en Jan van der Hoorn. Hun tijd was 8 uuren 46 minuten. Maar de heren zullen het wel laten om ooit nog eens gezamenlijk over de finish te gaan!

Zeer goede prestaties in de wedstrijd leverden de gebrs. Van Ooyen uit Zaandam. Joop van Ooyen arriveerde als 18e aan de finish, zijn broer Gerrit eindigde als 31ste.

15 februari
Mijn winter-dagboek nu weer vervolgend, blijkt dat het nog steeds streng blijft vriezen en dat er nog strengere vorst op komst is. In de afgelopen nacht heeft het hier - 17 C. gevroren (zeer strenge vorst), terwijl overdag de temperatuur niet hoger kwam dan - 6 C. en vanavond laat vriest het maar liefst - 15 C. Elfde ijsdag.

16 februari (donderdag)
ZEER STRENGE VORST
Twaalfde ijsdag. Vanochtend om 7 uur noteerde ik hier in Westzaan - 19 C. vorst en uit de weerrapporten van hedenochtend blijkt dat "Eelde" de kroon spant met - 23 C. Maar ook De Bilt mag er zijn met - 22 C. en een sneeuwhoogte van 25 cm .....

17 februari (vrijdag)
Ook vannacht heeft het weer zeer hard gevroren, om 8 uur van­ ochtend stond de thermometer op - 17C. vorst. Overdag was de hóógste temperatuur - 10 C., dit is ongekend hoog op het midden van een dag. Later op de avond toenemende bewolking, zodat het kwik iets stijgt; er wordt weer sneeuw  verwacht. In het Handelsblad van vandaag lees ik dat het GISTEREN DE KOUDSTE DAG WAS SEDERT 106 JAAR, DE GEMIDDELDE TEMPERATUUR TE DE BILT BEDROEG DIE DAG .... - 14,9 C. SEDERT 21 januari 1850 WAS ZO'N KOUDE DAG NIET MEER VOORGEKOMEN .....
Honderden vogels sterven de hongerdood, hoewel er veel wordt ingezameld om de nood te lenigen. In onze tuin lagen ook maar liefst drie dode vogels, één vogeltje fladderde nog, maar stierf, toen we het in de keuken neerzetten ....

18 februari (zaterdag)
Aanhoudende vorst. Minder koud, maar toch nog - 8 C. 14e ijsdag. Lichte sneeuwbuien. Vanmiddag even geprobeerd om te schaatsen, maar het gaat practisch niet, omdat er zoveel. sneeuw op het ijs ligt. Wel hebben de jongens een aardige baan op de sloot ge­maakt, maar daar ben je gauw op uitgeschaatst! Tochten rijden zal a.s. zondag uitgesloten zijn.

19 februari
Vorst van hedennacht - 8 C., overdag - 3C., vanavond - 5 C.; Schiphol noteerde - 18 C. (opklaringen!). 15e ijsdag. Windstil weer met opnieuw sneeuwval. Deze derde ijs-zondag hebben we maar weinig van kunnen profiteren, de sneeuw laat het rijden niet meer toe, maar des te drukker was het daarom natuurlijk op de ijsbanen. Want al is het laat in de tijd van het jaar, waneer er ijs is, dan zal de schaatsliefhebber alles proberen om toch aan zijn trekken te komen! En arreslee-wed­strijden werden er vandaag ook gehouderi, o.a. op de Ringvaart te Halfweg. En de Marker-ijsbruiloft trok weer duizenden be­langstellenden ....

20 februari (maandag)
Vorst neemt weer toe.
Vanochtend maar liefst weer - 12 C., vanmiddag omstreeks vier uur was het kwik tot - 4 C., maar vanavond acht uur vriest het - 13 C.! En het is dus de 16e iJsdag, vandaag ..... Dat deze late winter enorme schade veroorzaakt, behoeft nauwelijks gezegd te worden; sommige grote rivieren  "zitten" en het IJ bij Amsterdam wordt met grote moeite door ijsbrekers open­ gehouden. En nog steeds is er voorlopig geen verandering in het huidige weertype.

21 februari (dinsdag)
17e ijsdag. Vorst - 10 C., overdag - 3 C. en vanavond - 10 C. tot - 12 C. Opnieuw wordt koude lucht uit Rusland verwacht en zal de wind uit het N.O. toenemen.

22 februari (woensdag)
Strenge vorst, 18e ijsdag. Vanochtend noteerde ik - 8 C., maar het kwik daalde nu overdag tot - 10 C. en dat is toch wel de omgekeerde wereld. De hemel is helder en alle factoren zijn aanwezig om zeer strenge vorst mogelijk te maken; het vriest vanavond om acht uur - 15 C.

23 februari (donderdag)
Het heeft vannacht inderdaad ZEER STRENG gevroren, op sommige plaatsen tot - 20C., maar in de Zaanstreek was de temperatuur iets "milder", tot - 15 C. En overdag steeg de temperatuur waarachtig tot - 4 C. Maar vanavond is het alweer - 10 C. en zo gaan we maar door. Tot hoe lang? Geen mens weet het! IJsdag no. 19 genoteerd.

24 februari (vrijdag)
Bittere koude bij deze 20e ijsdag met een vorst van - 15 C. en 's middags 12 uur - 9  C., het is werkelijk ongekend.
In 1929 bijvoorbeeld, was er maar één week met zeer lage februari-temperaturen, hoewel die winter acht weken duurde, rnaar nu vriest het al drie weken lang streng tot  zeer streng!
De actie voor de  hongerende  vogels, ingezet door de politie en onderwijzers van de openbare scholen, heeft hier in Westzaan al meer dan f  3000  opgebracht. Er zijn voor het noodgebied 1600 broden gebakken en naar de voederplaatsen vervoerd.

25 februari (zaterdag)
Ook vannacht weer strenge vorst tot - 13 C. en overdag oplopend tot - 4 C., 21e ijsdag, weinig wind maar nog steeds N.O.! Om half tien vanavond is het kwik alweer gezakt tot - 10 C.

26 februari (zondag)
Op deze vierde IJs-zondag komt er tevens een EINDE AAN DE REEKS  VAN STRENGE TOT ZEER STRENGE IJSDAGEN (gehele etmaal vorst). Het vroor hier niet meer dan - 7 C., maar elders in het land meer; bovendien kwam de thermometer één graad boven het vriespunt, dat was sinds 8 februari niet meer gebeurd ..
Aan het einde van deze februari-winter kom ik daar nog wel op terug,  want van echte dooi is vandaag zeker nog geen sprake, hoewel nu vrijwel iedereen daar echt wel naar verlangt! En, omdat het vermoedelijk wel de laatste keer zou zijn in dit seizoen, kwamen er toch nog 2400 schaatsers naar Krommenie, waar men een baan had uitgezet en daar voor drie dagen in de weer was geweest. Maar met succes! Deze molen- en merentocht - via het Uitgeester en Alkmaarder Meer - is bijzonder goed geslaagd, de afstanden bedroegen 35 of 70 km. De oudste deelnemer was de heer C. Kok uit Assendelft, leeftijd 74 jaar! Daar haal ik mijn petje voor af!
Ook in de andere Zaangemeenten werden nog vele wedstrijden ge­houden, de ijsclubs deden het best waarvan wel het bewijs was dat bijvoorbeeld de IJsclub W.B.T. te Zaandijk het 1000e lid mocht inboeken, het was de heer C.H. Waal uit  Koog aan de Zaan. Hij kreeg van voorzitter Brussel een boekenbon ter waarde van f 7,50.

27 februari (maandag)
Hoewel het vannacht nog  enkele graden heeft gevroren, begint de dooi het pleit te winnen, vanmiddag na 12 uur was de thermometer gestegen tot plus  5 C., een heel verschil en een vrij plotseling einde van Koning Winter. Westelijke winden voeren zachtere lucht aan, maar vanavond vriest het "van de grond af" weer wat op tot - 1 C. Zodoende werd er deze avond op de verlichte ijsbanen nog lustig geschaatst.

28 februari (dinsdag)
Op deze dag van de maand neemt de dooi snel in omvang toe. De sneeuw is al voor een groot deel weg en op het ijs staat zo'n 10 cm water, maar het zal nog wel even duren, voordat al het ijs is weggedooid, Op de Waal zegevierden vandaag de ijsbrekers, zo meldt  de krant; bij Herwijnen was een ijsmuur ontstaan van 3½ meter hoogte ... Vandaag is ook de eerste echte regen gevallen met harde Z.W.-wind.

29 februari (Schrikkeldag)
En daar is dan het bericht dat we de koudste FEBRUARI maand sedert eeuwen beleefden (Typhoon 29 februari 1956).
Het K.N.M.I. deelt mede:
"De gemiddelde temperatuur van de afgelopen maand februari bedroeg te De Bilt - 6,7 C. tegen plus 2,3 C. normaal. Een zo koude maand februari was sedert 1706, het eerste jaar waarvan waarnemingen bekend zijn, nooit eerder voorgekomen. Tot nu toe was februari 1855 het  koudst geweest met een gemiddelde tempera­tuur van - 5,7 C. De afgelopen maand heeft dit record dus niet minder  dan een hele graad omlaag gebracht".

Naar mijn bescheiden mening betekent dit echter nog niet, dat deze winter tot de reeks van "Strenge Winters" gerekend mag worden. Want langdurig is de winter niet geweest. (vergelijk 1929, 1940, 1942 en 1947). Maar februari spant wél de kroon wat de koudste maand betreft. En dat hebben we dan aan den lijve ondervonden.

De winter van 1955/56, maart

1 maart
De winter is voorbij, maar het ijs is nog lang niet verdwenen en zo moet ik mijn aantekeningen nog wel voortzetten, wil ik volledig zijn. Maar wat is volledig? IJsmoeilijkheden bij Marken? Huizenhoge ijsbergen bij Staveren? IJsdikten tot 3 decimeter? Het zijn allemaal krantenkoppen uit de eerste dagen van maart 1956 en dat is niet allemaal bij te houden.

2 maart
Even snel als het ijs er is ingekomen, is het thans gedoemd om spoedig te verdwijnen, want het blijft hard dooien en daarom gaan, de schaatsen vandaag in het vet.

4 maart (zondag)
Werd er een week geleden overal nog lustig geschaatst, nu is et ijs hier in het binnenveld zo goed als verdwenen. Ook de Zaan is al vrij van ijs, het IJsselmeer  vanzelfsprekend nog niet. Ten gevolge van de harde wind plus de regen, is het ijs er véél eerder uit dan was verwacht en zo kan ik voor het eerst na ruim vijf weken mijn dagelijkse notities beëindigen.

11 maart
Na een nieuwe week van flinke dooi, neemt bet weer toch weer een winters karakter aan, koude N.O.-wind met een paar graden vorst. Ook op 12 en 13 maart vorst tot - 4 C., maar dit is normaal voor de maand maart.

14 maart
Flinke sneeuwval, N.O.-wind en - 3 C. vorst. Vanavond weer sneeuw en temperatuur om het vriespunt. Op het IJsselmeer drijven nog steeds grote ijsvelden die de scheepvaart belemmeren.

15 maart
Het kwakkelweer houdt aan, maar vorst van betekenis behoeven we - gelukkig maar - niet meer te verwachten.

Hoewel de winter van 1955/56 zeker niet als "zeer streng" geboekstaafd zal worden; heeft deze zéér koude februari-winter het karakter wel sterk beïnvloed. Met inbegrip van november en maart (methode Hellmann) bedraagt het karaktergetal 223 en dat is zeker de moeite van vermelden waard.

En hiermede sluit ik mijn aantekeningen over 1955/56 af; we hebben prachtig geschaatst, we hebben Elfstedentocht gereden en dit laatste zal ik wel niet meer overdoen!