50 jaar Zaanse IJskronieken, de zeer strenge winter van 1962/63

De winter van 1962/63, november

Karaktergetal:         - 337  )x
Aantal ijsdagen:          42  )xx
Aantal vorstdagen:      92
Tijdsduur:                van 22 december - 5 maart

)x =
Het karaktergetal (methode Hellmann) wordt slechts overtroffen door de winter van 1789 en 1946/47, het bedroeg toen resp. - 359 en - 343. Deze gegevens hebben betrekking op De Bilt.

)xx =
In de Zaanstreek bedroeg het aantal ijsdagen volgens mijn bevindingen: 48.

Na zestien jaar weer een strenge winter! Immers, we moeten teruggaan tot 1946/47, willen we een vergelijking maken, hoewel geen enkele winter hetzelfde is. Maar de winter van 1962/63 zal eveneens tot de groep van strenge of zeer strenge winters blijven behoren, al kwamen er dan géén extreem lage temperaturen in voor. Ook ditmaal regeerde de winter echter met een hardnekkigheid, die slechts werd overtroffen door de winter van 1946/47. Voorts kwam er al matige vorst voor in november, waardoor het totaal aantal vorstdagen in de periode van 1 november tot en met 31 maart kon oplopen tot .... 92 en dat zijn er nog altijd weer 10 meer dan in 1946/47 ....

En zo begon dan weer mijn dagboek op

21 november
Begint de winter vroeg, dit jaar? Gisteren al, viel hier wat sneeuw, terwijl het in het Zuiden van ons land de vorige week al sneeuwde. Vanavond voor het eerst vorst met heldere hemel en N.O.-wind.

22 november
Eerste sneeuw van betekenis. Vorst - 5 C. en overdag om het vriespunt. Het is vandaag een echte winterse dag en het lijkt inderdaad op een zeer vroege winterinval.

23 november
Heden noteer ik al de eerste ijsdag, want het kwik kwam nu ook overdag niet boven het vriespunt. Vorst - 3 tot - 4 C. Het gehele binnenveld ligt op deze datum al dicht. In de krant van vandaag zie ik alweer een foto van schaatsenrijders in Friesland en dat gebeurde vorig jaar, op de dag af, precies hetzelfde! In 1890 begon het op deze datum streng te vriezen - het was het begin van de strenge winter van '90/'91, maar zover zijn we nu nog niet.

24 november.
Vannacht heeft het geijzeld en in de vroege ochtend bereikte warmere lucht ons land en draaide de wind naar Z.Z.W. Gevolg: voorlopig géén doorgaande vorst!

 

De winter van 1962/63, december

2 december
Na een week van zacht weer begint de december-maand eveneens al met vorst; 1 december vorstdag met - 2 C. Vannacht vroor het hier - 4 C. en daar het windstil weer is, liggen de slootjes meteen al dicht.

3 december
Aanhoudende vorst tot -  5 C., bovendien een ijsdag, de temperatuur bleef precies onder het vriespunt!

4 december
Nog steeds vorst en 's avonds zware mist met onbegaanbare wegen; veel ongelukken op de grote wegen. 4e ijsdag.

5 december
Op Sinterklaas-dag is er door de jeugd al flink geschaatst, want ook vannacht vroor het weer - 5 C., maar vanochtend dooi met een temperatuur van + 2 C.; veel rijp aan de bomen. Sinterklaas-avond gaat in met zeer zware mist en gladde wegen.

6 december (donderdag)
Vroeg op de schaats, dit jaar! Na een vorst van - 8 C. was het vandaag al mogelijk om de schaatsen weer onder te binden op prachtig, spiegelglad ijs zonder wakken - maar nog niet geheel vertrouwd. Ook de kinderen waren natuurlijk al van de partij en reken erop, dat ze met hun vader, hebben genoten! Inmiddels is de temperatuur overdag tot plus nul graden opgelopen, zodat we niet van een ijsdag kunnen spreken; de zware mist is vanmiddag opgetrokken en vanavond vriest het weer een graad of drie, maar de vooruitzichten voor doorgaande vorst zijn onzeker.

7 december (vrijdag)
Vanochtend vorst - 7 C., maar vanmiddag ca. één uur: dooi. Windweer Z.Z.W. en opnieuw mist. Vanochtend was het nog prachtig helder vriezend weer, zodat we direct in het middaguur de schaatsen hebben ondergebonden en op de Gouw, Weelsloot, etc. konden rijden. Na een uur kwam er echter mist opzetten en begon het te dooien. Helaas dus net voor het weekeinde. Speciaal voor onze zoon Arnold zal de teleurstelling groot zijn, want hij vervult momenteel zijn militaire dienstplicht en kan dus niet rijden; bovendien moet hij morgen mee-marcheren met het korps Grenadiers tijdens de begrafenis van prinses Wilhelmina.

8 december (zaterdag)
Mist en vorst verdwijnen. Vanochtend nog geringe vorst, maar overdag steeg het kwik tot + 3 C. Toch kon er vanmiddag nog geschaatst
worden, want het ijs bleek "droog" te zijn en door de geringe vorst nog goed berijdbaar. Maar vanavond is het echt wel definitieve dooi met harde Z .W.-wind en regen; de eigenlijk al tweede vorstperiode van deze vroege winter kan worden afgesloten.
DE WINTER VALT PAS ECHT IN OP ZATERDAG 22 DECEMBER 1962.

22 december
Er wordt strenge vorst verwacht. Na het voorproefje wat we inmiddels al hebben gehad, waait er vandaag een harde Oostenwind en met heldere hemel vriest het overdag al - 4 C. (4e ijsdag). Hedenavond is het al - 7 C. en de verwachting van vannacht is: strenge vorst.

23 december (zondag)
Strenge vorst: - 10 C., overdag - 6 C., hedenavond - 6 C., matige O.N.O.-wind; 5e ijsdag. Dik grondijs. Schaatsen gereden op ijs van één nacht. Binnenveld berijdbaar. Het is onbegrijpelijk maar waar: door de strenge vorst van vannacht was het mogelijk om vandaag al in het veld te rijden en zo schaatste ik met de kinderen al de gehele Gouw af tot de Westzanerdijk aan toe. Het grondijs van één nacht was tenminste 4 cm dik. Het was nog nimmer gebeurd, dat we op ijs van één nacht zo vlug konden rijden. Oorzaak: verdere verzoeting van het binnenwater dat bovendien al op "vries-temperatuur" verkeerde als gevolg van de korte ijs-periode in het begin van december. Met vele anderen, maar het zijn meestal dezelfden in zo'n beginperiode, w.o. bijvoorbeeld de fam. Veenis, Schoen, Hartman en de broers Aten uit Zaandam om er eens een paar te noemen, hebben we heerlijk genoten, maar wél hebben we ons erover verbaasd dat dit alles zo maar kon op ijs van één nacht ....

24 december (maandag)
6e IJsdag met vorst tot - 10 C. terwijl het overdag - 7 C. vriest. Daar de fabriek vandaag (vóór Kerst) gesloten was, hebben wij fijn geschaatst, kwamen onderweg oud-Elfstedenmakker D. Havik tegen en doorkruisten met hem het gehele Westzijderveld, reden onder alle bruggen door, waarmee wel bewezen is, dat het ijs snel in dikte toeneemt. Ook alle ijsbanen zijn vanavond open. Met harde Oostenwind vriest het hedenavond - 7 C. en gaan we eveneens als vorig jaar, opnieuw een Kerst met ijs tegemoet!

Kerstmis 1962
De verwachtingen zijn uitgekomen; opnieuw beleven we twee Kerstdagen met prachtig, berijdbaar ijs en tweede Kerstdag sneeuw in de namiddag.

25 december
Iets afnemende koude (- 7 C.), overdag - 5 C., 's avonds weer - 7 C., 7e IJsdag. Overal in ons land zijn vandaag de schaatsen ondergebonden, maar helaas was het ijs lang niet overal vertrouwd en zeker niet op de grote wateren en de meren. Ook daarom zijn we vandaag nog niet buiten de Zaanstreek gaan schaatsen rijden, hopen dit morgen te doen, wanneer er een Dorpentocht zal worden gehouden. Gerda Balk prolongeerde voor de derde maal haar Zaanse Kampioenstitel op de banen van "Lambert Melisz" alhier. Het aantal deelneemsters was ditmaal niet zo groot, slechts 12 dames schreven in maar de prestatie om driemaal achtereen Kampioen te worden is er stellig niet minder om!

26 december
8e IJsdag, Vorst - 7 C., overdag - 3 C. Sneeuwval in de namiddag, dus toch nog een late, witte Kerst. 18e Dorpentocht door Noord-Holland. Met Arnold Grootes, Kees Kuyt en A. Schoen vanochtend om half negen te Zaandam gestart voor een tocht van 90 km door Noord-Holland. De start en het eerste gedeelte van deze tocht ging prima, maar de verdere organisatie was ditmaal helaas slecht te noemen, er waren geen aanwijzingen, geen controleposten, zodat we via het Ilperveld en Purmerend in het Jisperveld terecht kwamen en daar besloten om terug te gaan. We hebben derhalve maar een tocht van ten hoogste 45 km gereden. Jammer, want het was zo mooi en het was zo lang geleden (1956!), we waren nu om één uur alweer thuis! Achteraf blijkt dat toch nog ruim 3500 deelnemers hadden ingeschreven en dat er in verband met de korte voorbereidingen wel fouten zijn gemaakt. Volgende keer beter! En tenslotte kan ik dan nog melding maken van zeer hoge barometerstanden; in De Bilt werd een record dat al meer dan honderd jaar bestond, gebroken: er werd een stand bereikt van 1047,8 mb. In 1859 bedroeg dit 1046 mb., aldus het K.N.M.I.

27 december
Lichte vorst tot temperatuur om en nabij het vriespunt, 9e ijsdag. Er ligt nu bovendien 5 cm sneeuw, deze sneeuw viel gisteren bij een temperatuur van - 4 C. en dat betekende: sneeuwkristallen, hetgeen tot de uitzonderingen behoort. Vanavond geschaatst op de verlichte ijsbaan van B.V. "Noord" aan de Euverenweg. Er is geen sprake van dooi, want het vriest - 3 C.

28 december
Doorgaand vriezend weer; 10e ijsdag. Nadat het vannacht weer had gesneeuwd, bij ons slechts 6 cm, maar op sommige plaatsen, o.a. Heiloo 40 cm!, blijft het winterweer aanhouden, ondanks Zuidelijke wind. Het vroor vanochtend hier - 5 C. en overdag, ondanks bewolking, - 3 C., zodat het aantal ijsdagen nu met de dag stijgt. Maar het ijs wordt er tengevolge van de sneeuw, niet beter op. Zo is al komen vast te staan, dat er althans dit jaar, géén Elfstedentocht meer zal plaatsvinden, de sneeuw heeft de zaak ook in Friesland verknoeid en bovendien had het harder moeten vriezen. Maar we zijn pas aan het begin van de winter en er kan nog van alles gebeuren. Vanavond is de lucht helder en het vriest meteen alweer - 8 C.; er kan, met dit sneeuwdek, strenge vorst verwacht worden.

29 december (zaterdag)
Vorst - 8 C., overdag - 5 C., 11e ijsdag. Vanmiddag nog even in het veld gereden, maar de sneeuw maakt het rijden zwaar. Wel worden nu overal banen geveegd en staan er weer vele tochten en wedstrijden op het programma. Met toenemende Oostenwind vriest het vanavond - 6 C.

30 december (zondag)
ZWARE SNEEUWSTORMEN OVER NEDERLAND. 12e IJsdag.
Temperatuur overdag - 5 C.; WIND: STORMACHTIG UIT O.N.O. De sneeuw ligt op sommige plaatsen al een meter hoog. De zwaarste sneeuwval en sneeuwstorm sedert 1947, beleefden we vandaag. En wat er nog kan volgen, want de weersomstandigheden zijn uiterst ongunstig. Het ziet er naar uit, dat ook ons dorp weer geïsoleerd zal raken, want de sneeuw waait op tot heuveltjes van meer dan een meter hoogte; de genieweg is al onbegaanbaar en de grote wegen worden met man en macht bewerkt om ze nog "open" te houden ..... Vandaag komen mijn broer Dirk en zijn vrouw bij ons logeren, zij zijn hier met "vacantie", wonen nl. in Kaapstad en het is dus voor hen wel een bijzonder vreemd verlof, zo uit de warmte in deze kou!

31 december (maandag)
Vorst van -8 tot -4 C. 13e ijsdag. De sneeuwverstuivingen brengen nu zeer veel ongerief, vooral op een dag als vandaag met zijn altijd zo gezellige Oudejaarsavond .... Maar de wegen zijn volkomen onbegaanbaar, o.a. de snelweg naar Utrecht wordt afgesloten voor alle verkeer, idem naar Purmerend etc. Ontelbaar zijn het aantal meldingen van ingesneeuwde auto's, enz. en het beste wat men kan doen is rustig thuis blijven. Nu, dat hebben we dan ook gedaan, maar een bezoek naar Hilversum op Nieuwjaarsdag, zoals altijd de gewoonte is, zit er beslist niet in.

De winter van 1962/63, januari

l januari (dinsdag)
WESTZAAN VOLLEDIG GEÏSOLEERD.
Op deze eerste dag van het nieuwe jaar is de toestand in Westzaan volkomen hopeloos. Verkeer naar de Zuid en de Middel is niet meer mogelijk, de sneeuwheuvels zijn daar MEER DAN TWEE METER HOOG! (Foto's). Wel is men vanavond begonnen om met buldozers de weg uit te graven; er staan echter nog verschillende auto's, die op de weg geheel zijn ingesneeuwd en deze obstakels moeten eerst
worden opgeruimd! OOK DE KOUDE IS WEER TOEGENOMEN; het vroor hier vanochtend - 9 C., overdag - 8 C. en vanavond strenge vorst
tot - 11 C. met harde O.N.O.-wind. Vandaag de 14e ijsdag genoteerd. Verder spreekt het wel vanzelf dat ook het openbaar vervoer volkomen is lamgelegd zodat van Nieuwjaarsbezoekjes geen sprake kon zijn. Toch gingen vele automobilisten dit weekeinde nog op pad en raakten natuurlijk ingesneeuwd, waarna men "te voet" kon terugkeren ..... En in Vierhouten brandde het bekende hotel "De Mallejan" volledig af; oorzaak: vuurpijl in het rieten dak .... De Nieuwjaarsdag van 1963 zal menigeen heugen!

2 januari (woensdag)
Nog steeds: strenge vorst En stormachtige N.O.-wind. Vanochtend - 12 C., vanmiddag - 8 C. en vanavond weer - 10 C.; 15e ijsdag. De grote rivieren zitten vast en in het gehele land is de scheepvaart nu gestremd.

3 januari (donderdag)
Iets afnemende koude, maar gehele dag nog onder het vriespunt, de hóógste temperatuur bedroeg -  3C.; 16e ijsdag. In Westzaan zijn vier buldozers de gehele dag bezig sneeuw te ruimen, maar het Zuideinde is nog steeds niet uit zijn isolement verlost. De Nederlandse Kampioenschappen op de schaats werden verreden te Groningen; Rudie Liebrechts werd Kampioen en bij de dames was dat Willy de Beer, Maar de omstandigheden waarin deze wedstrijden worden verreden, zijn meer dan slecht geweest.

4 januari (vrijdag)
Op de grens tussen dooi en vorst. Vandaag de gehele dag weer sneeuwbuien en bovendien maakt ijzel de wegen nu verder onbegaanbaar. Voor het eerst sedert 22 december komt vanavond de temperatuur hier iets boven het vriespunt (geen ijsdag) maar een gewone vorstdag.

5 januari (zaterdag)
Dooi. Vandaag lichte mis, windstil weer en de temperatuur stijgt tot een paar graden boven het vriespunt. Maar ik geloof niet, dat dit een échte dooi zal zijn, daar ziet m.i. in het geheel niet naar uit. Om het kampioenschap voor de Zaanstreek werd vandaag gestreden te Nauerna (ijsclub Davos). Rinus Bakker uit Wormerveer werd voor de vierde maal Zaans Kampioen (Zaanlander wisselbeker, prijs K.N.S.B. + f 75,--).

6 januari (zondag)
Vorst keert terug. Opnieuw is de wind vanochtend naar het N.O. gedraaid en kunnen we een nieuwe vorstperiode verwachten. Daarmee is natuurlijk niemand gebaat, zelfs schaatsliefhebbers niet, want door de sneeuwval is het ijs volkomen onberijdbaar geworden. Daar het vanochtend nog dooide, kan nog niet van een ijsdag gesproken worden, het moet dan, zoals bekend is, het gehele etmaal vriezen, maar tegen de avond wordt matige vorst verwacht. De wind steekt op en, met zo af en toe een sneeuwbuitje erbij, zitten we er weer midden in.

7 januari (maandag)
Nieuwe vorstinval van betekenis. Vannacht vroor het - 7 C. en met een koude O.N.O.-wind kwam de temperatuur overdag niet
hoger dan - 4 C., terwijl het vanavond alweer - 7 C. vriest. Het is de 17e ijsdag vandaag. De vooruitzichten voor een langere vorstperiode schijnen gunstig te zijn, maar ik denk niet dat daar veel mensen naar verlangen ...

8 januari (dinsdag)
18e IJsdag. Met een vorst van - 8 C. vier ik vandaag mijn verjaardag, de hoogste temperatuur was - 4 C. en zo komt er momenteel weinig verandering in de weersgesteldheid. Maar dat lijkt zo, want op

9 januari (woensdag)
blijkt het vanochtend - 12 C. te vriezen en dat is strenge vorst. En de 19e ijsdag wordt genoteerd. Alle factoren voor strenge tot zeer strenge vorst zijn nu aanwezig t.w. heldere hemel, volle maan, windstil weer plus een zwaar sneeuwdek .... Het zou me dan ook niets verwonderen wanneer het vannacht een graad of vijftien gaat vriezen.

10 januari (donderdag)
20e IJsdag. Vorst van hedennacht - 14 C., overdag tot - 9 C. en 's avonds vrijwel dezelfde temperaturen. Vanavond brachten wij mijn broer Dirk naar Schiphol op terugreis naar Kaapstad. Het was bitter koud op Schiphol ( - 13 C.) en dan te weten dat mijn broer binnen twee etmalen weer kan zwemmen in zee bij Kaapstad, waar het nu zomer is!

11 januari (vrijdag)
21e IJsdag. In Leeuwarden werd een temperatuur geregistreerd van - 20 C., tot heden de laagste temperatuur van deze winter. Hier in de Zaanstreek is het wat milder weer met een vorst van - 14 C. en overdag - 7 C., maar 's avonds zakt het kwik meteen weer onder de tien graden ....

12 januari (zaterdag)
22e IJsdag. Ook vannacht vroor het tenminste - 10 C. en overdag - 6 C. terwijl vanavond de temperatuur niet lager wordt door
binnen drijvende wolkenvelden. Vanmiddag met mijn neef Kees Grootes voor het eerst na dagen, weer eens geschaatst. Er was nl. een geveegde baan dwars door het Ilperveld aangelegd zodat we dit tochtje van 25 km mooi konden rijden. Daar ik wat ziek ben geweest, heb ik de baan maar één maal gereden, mijn neef tweemaal en dat is dus 50 km. Het was prachtig weer, vrijwel geen wind en een heldere hemel. Met de sneeuw erbij, een schitterend winterlandschap. Om drie  uur waren we weer thuis.

13 januari (zondag)
Vandaag wat mildere temperaturen van -7 C. tot 's middags - 4 C., maar tijdens opklaringen vriest het in de avonduren weer - 7 C., het is dus de 23e ijsdag. Bovendien is er opnieuw sneeuw gevallen en de wind is Z.W. Toch blijft het nog vriezen wat alleen wordt veroorzaakt door de koude in geheel Europa. Op de Gouwzee bij Monnickendam reden vandaag honderden auto's en natuurlijk waren er de bekende ijs-schuitjes, het was er weer ouderwets gezellig. Maar ook de ijsclubs hier en overal in de Zaanstreek weren zich geducht en het aantal wedstrijden etc. is nu werkelijk te veel om dat allemaal te vermelden. Men kan nu eenmaal, hoe graag ook, niet alles bijhouden en ik heb het al druk genoeg om een zo volledig mogelijk beeld van deze strenge winter te schetsen, een winter, waarvan het einde zéker nog niet is te zien ...

14 januari (maandag)
Toch wordt de reeks ijsdagen vandaag weer tijdelijk onderbroken, het vroor vannacht slechts - 3 C. en overdag kwam de temperatuur iets boven het vriespunt. Maar vanmiddag draaide wind alweer naar het noorden en vanavond vriest het - 5 C. Er is dus nieuwe koude op komst .... Daar mijn broer Meiert de boven omschreven Ilpertocht ook graag wou rijden, hebben wij dit vanmiddag even waargenomen, maar het ijs was slecht. En wat nog nooit gebeurde: we gingen nu eerst per auto naar Den Ilp en dan het schaatstochtje. We zijn altijd gewend "thuis" op te binden, maar dat was er nu niet bij. Waren vóór half vijf weer aan de fabriek.

15 januari (dinsdag)
Ook vandaag géén ijsdag. Wel een vorstdag met lichte vorst in de nacht en vroege ochtend maar, de lezer weet het zo langzamerhand wel, stijgt de temperatuur overdag boven het vriespunt, dan is, er géén sprake van een ijsdag. Maar dooi, échte dooi, zit er beslist niet in. Ten hoogste zou men kunnen zeggen dat de winter momenteel wat aarzelt.

16 januari (woensdag)
Opnieuw sneeuw en daarna weer felle koude. In de nacht van dinsdag op woensdag viel er een flink pak sneeuw (7 cm), Friesland noteerde 20 cm sneeuw. Daarna ruimde de wind naar het N.O. en werd het overdag al bitter koud (- 7 C.). Met een harde Oostenwind vriest het hedenavond streng, nl. - 11 C., zodat de winter opnieuw vast in het zadel zit.
DE ELFSTEDENTOCHT IS THANS DEFINITIEF VASTGESTELD OP VRIJDAG 8 JANUARi a.s.
Helaas zullen mijn vriend Veenis en ik niet meer van de partij zijn (niet voldoende getraind en resp. 49 en 48 jaar oud). Het risico wordt nu te groot, maar ditmaal zijn het de zoons, die de (ijs)sporen van hun vaders hopen te volgen. Het zijn Cees Veenis en Arnold Grootes, de laatste rijdt de tocht als soldaat en ik hoop van harte, dat hij het haalt en vanzelfsprekend geldt hetzelfde voor C. Veenis. En dan nog een "wedstrijd-bericht": Onze dochter Eline (10 jaar) won vandaag de tweede prijs met hardrijden tijdens schoolwedstrijden! Gefeliciteerd, Elien!

17 januari (donderdag)
24e IJsdag. Vannacht vroor het weer - 10 C. en overdag kwam het kwik tot ten hoogste - 7 C.; om acht uur 's avonds vriest het - 11 C. en om elf uur is de thermometer al tot - 15 C. gedaald .... Dat belooft wat voor de Elfstedentocht! Zoon Arnold is vanmiddag samen met Kees Kuyt uit Westzaan naar Leeuwarden vertrokken. Hij kreeg vrij van militaire dienst na een strenge keuring; van zijn hele compagnie werd slechts zes man goed bevonden om aan de Elfstedentocht deel te nemen. Het ging me bijzonder aan mijn hart, hem te zien vertrekken, maar eens komt nu eenmaal de tijd dat men zelf niet meer mee kan doen en daar moet men zich bij neerleggen, hoe moeilijk dat voor een schaatsliefhebber ook is. Het verstand komt met de jaren, zullen we maar zeggen ...

18 januari (vrijdag)
25e IJsdag. Vorst van hedennacht - 17 C., overdag - 6 C. en tegen de avond - 10. C.; stormachtige Oostenwind.
ELFSTEDENTOCHT IN FRIESLAND UITER MATE ZWAAR; SLECHTS 1 % BEREIKT DE FINISH ....
De vandaag gehouden Elfstedentocht is voor het grootste deel van de rijders - méér dan 10.000, een record! - een enorm fiasco geworden. Het traject van de tweehonderd kilometer was vrijwel onberijdbaar en slechts de allersterksten konden de eindstreep halen ... Arnold kwam tot Stavoren, zijn vrienden Jan en Kees Kuyt tot Harlingen, Cees Veenis eveneens tot Stavoren en ook mijn neef Kees Grootes moest in die plaats afbinden. Winnaar van de wedstrijd - Reinier Paping uit Dedemsvaart - heeft wél een formidabele prestatie geleverd; zijn tijd bedroeg10 uur en 59 minuten. Tweede werd J. Uitham en derde Jeen v.d. Berg. Het totaal aantal deelnemers aan wedstrijd en tocht bedroeg maar liefst 10.225! Van de 577 wedstrijdrijders bereikten er 58 de finish en van de 9648 toerrijders kwamen er slechts 69 in Leeuwarden aan; nog nimmer in de historie van de Elfstedentochten is het percentage "geslaagden" zo gering geweest!

Vervolg ik nu weer mijn dagboek, dan blijkt dat het in de afgelopen nacht in midden-Nederla.nd - 20 C. heeft gevroren. Deze
lage temperaturen werden in de strenge winter van 1947 niet bereikt. Wel was die winter zeer langdurig maar wie zegt, dat we er nu spoedig af zullen zijn?

19 januari (zaterdag)
Storm uit het Oosten. Opnieuw zware sneeuwverstuivingen.
Vorst - 13 C., overdag - 10 C. en vanavond dezelfde temperatuur, 26e ijsdag. Vandaag is het bijzonder slecht weer geweest. De wind raast uit het Oosten en de sneeuwheuvels hier in het dorp worden steeds hoger. De wegen zijn practisch onbegaanbaar. Ook vanavond duurt het noodweer onverminderd voort en we hebben de grootste moeite om het huis warm te houden. Er branden hier nu twee haarden, twee petroleumkachels en drie electrische bijverwarmingskachels. We zullen maar niet vragen, wat dat allemaal niet kost! Vele mensen zitten al zonder water en die vrees hebben we met dit weer allemaal! Zaterdagavond 19 januari 1963 te 12 uur 's nachts. Zo juist ben ik teruggekeerd van de fabriek om de zaak te controleren. De rijweg is volkomen onbegaanbaar; bij de woning van bloemist Tanger aan de J.J. Allanstraat liggen sneeuwbergen van 2½ tot 3 meter hoogte en op de rijweg ligt daar een meter sneeuw. Het is hier, evenals in 1947, een ware noodtoestand en ook nu zou de ramp niet te overzien zijn, wanneer er brand zou uitbreken, want we kunnen er met de autospuit niet meer door. Niemand doet op het ogenblik iets aan de weg, overdag heeft de gemeente nog bulldozers ingezet, maar 's avonds stuift alles weer dicht en blijkbaar heeft nu iedereen de moed opgegeven om althans nog een pad te maken. Terwijl ik dit schrijf, het is inmiddels half één geworden, hoor ik tóch nog zo'n zwaar apparaat voorbijgaan en heeft men gelukkig dus noodmaatregelen getroffen. Maar men kan de hele nacht wel aan de gang blijven, anders heeft het geen enkele zin. Zo juist meldt de radio-nieuwsdienst nog dat tal van dorpen volkomen geïsoleerd zijn en dat verschillende treinen in de sneeuw zijn vastgelopen. Ze gaan we dus naar

20 januari (zondag)
De 27e ijsdag met een temperatuur van hedenochtend - 10 C. en overdag - 7 C. Nog steeds: harde Oostenwind. Met bulldozers is men ook vandaag weer bezig om de rijweg in Westzaan wat begaanbaar te maken, wat maar ten dele lukt. Het pad is een meter breed, de Middel is echter nog volkomen geïsoleerd.

21 januari (Maandag)
Dezelfde temperaturen, 28e ijsdag. Leeuwarden noteert - 19 C. vorst. IJSDIKTE IN DE ZAAN: 40 CM. NOORDZEE-KANAAL: ZWAAR IJS. ALLE GROTE RIVIEREN ZITTEN NU VAST, er is beperkt autoverkeer mogelijk. Amsterdam beleefde de grootste brand sinds de oorlog (Handelsblad 22 januari). Drie bedrijven aan de Spui straat brandden volledig af en de puinhopen veranderden in een ijspaleis. De brandweerlieden verschroeiden van voren en bevroren van achteren,het moet méér dàn erg geweest zijn. Ook in Diemen was het raak, daar verbrandde het bedrijf van de firma Luycks, de schade wordt op 15 miljoen geschat! Zoals bekend, komen grote branden in strenge winters méér voor. (Denk aan het Leidse stadhuis in 1929 !). In Medemblik reden 2000 schaatsliefhebbers een tocht van 48 km over het IJsselmeer naar Stavoren, slèchts 40 hebben alle controle- stempels niet gehaald (Zaanlander van 22 januari). De vaargeul van de Zaan was heden dichtgevroren en bij de firma Jacob Vis rolde men, evenals in vorige strenge winters, de zware olievaten over de vaargeul, vanwaar ze met een slee werden voort getrokken door een auto, bestuurd door de heer J. Fleur. Vervolgens kon men dan de vaten op een vrachtwagen overladen.

22 januari (dinsdag).
Afnemende vorst, weinig wind (Noord). Vorst vanochtend - 6 C . en overdag slechts een paar graden, dus toch een ijsdag, de 29ste.
(normaal is voor een jáár 11 ijsdagen als gemiddelde). Verder mag ik stellen dat we aan deze winter veel, heel veel ellende beleven, want normaal schaatsen rijden is er practisch niet bij, althans de afgelopen weken niet. Ook raken de kolenvoorraden op en in Amsterdam bijvoorbeeld, worden slechts twee zakjes kolen per gezin uitgereikt.

23 januari (woensdag)
Lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt, ditmaal is dat een verademing na al die kou en harde Oostenwind! Vanavond vriest het slechts een paar graden en, daar de temperatuur overdag iets boven het vriespunt kwam, is het dus geen ijsdag, vandaag, maar een gewone vorstdag.

24 januari (donderdag)
Ondanks Westenwind, vorst van vannacht: - 7 tot - 8 C., overdag één graad boven nul; vorstdag. Geringe dooi, maar opnieuw géén echte dooi, het centrum van het hogedrukgebied blijft nl. heel dicht in onze omgeving.

25 januari (vrijdag)

Geen verandering in de weersgesteldheid, lichte vorst vannacht, overdag om het vriespunt, vanavond 1 graad vorst bij windstil weer en bewolkte hemel. Het windje, wat er nog is, komt uit Westelijke richtingen ...

26 januari (zaterdag)
Flinke dooi! Dus toch! Vandaag dan eindelijk harde N.W.-wind met een temperatuur van + 3 C. De sneeuw dooit al flink weg maar op het ijs staat nog weinig water, zodat ik vandaag - na tien dagen vorst! - nog even heb geschaatst. Vanavond vriest het weer wat op en ik geloof nog steeds niet, dat dit de werkelijke dooi zal zijn.

27 januari (zondag)
Toch weer een IJs-zondag, vandaag. Prachtig helder winterweer in de ochtend met - 4 C. vorst, overdag + 3 C. en 's avonds
 - 2 C. Vanochtend met dochter Annet heerlijk geschaatst (op 22 januari nog gemopperd dat we zo weinig van het ijs konden profiteren!) maar nu reden we het gehele veld weer door, daarna gereden op de Nauernase vaart, waar we paard en arreslee, alsmede een auto tegenkwamen, een eigenaardige gewaarwording. LANGS DE NOORDZEE-KUST LIGT NU EEN STROOK IJS TOT MEER DAN 500 METER IN ZEE, hetgeen vandaag duizenden mensen naar het strand heeft gelokt.

28 januari (maandag)
Nog steeds dooi! Hoewel het in Zuid-Limburg vannacht nog 10 C. voor, daalde de temperatuur hier slechts enkele graden onder nul, maar vanochtend dooide het een paar graden. Vanavond weer lichte vorst met weinig wind uit Noordelijke richtingen.

29 januari (dinsdag)
Vorst valt opnieuw in. Lichte sneeuwval. De temperatuur steeg weer tot iets boven het vriespunt, maar hedenavond daalde het kwik weer tot - 3 C., er is geen wind maar er wordt wel een nieuwe vorstperiode verwacht.

30 januari (woensdag)
Voortzetting van het aantal ijsdagen. Vannacht vroor het nog slechts - 5 C., overdag kwam het kwik echter niet meer boven nul, terwijl het ook vanavond - 5 C. vriest. 30e IJsdag (de vóórlaatste was op 22 januari).

31 januari (donderdag)
Vorst - 9 C., overdag - 3 C., matige Oostenwind, vanavond krimpend naar Noordelijke richtingen en opnieuw: een pak sneeuw! Op deze 31e januari noteer ik toevalligerwijs ook de 31e ijsdag , wel een samenloop van omstandigheden. Overigens kan dit plaatselijk anders zijn, in Limburg bijvoorbeeld vroor het hard toen het hier dooide, vandaar dat men voor het gemiddelde aantal ijs- of vorstdagen altijd De Bilt als criterium neemt (in het midden van het land gelegen). En nu maar afwachten wat februari ons brengt .......

De winter van 1962/63, februari

1 en 2 februari
De maand begint alweer met een paar ijsdagen (de 32e en 33e) en het ziet er naar uit, dat dit voorlopig zo blijft. Gisteren vroor het niet zo hard; ten hoogste - 5 C., maar vandaag, 2 februari, is de hemel weer geheel helder en waait er een straffe Oostelijke wind. De temperatuur daalde vannacht tot - 9 C. In de krant staat dat er tot op heden in de districten Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland van de K.N.S.B. de tweede Kerstdag in totaal 49 toertochten zijn gehouden, waaraan ca. 65.000 schaatsers hebben deelgenomen. Voor het gehele land ligt het cijfer vèr boven de honderd duizend ....

3 februari (zondag)
Opnieuw een IJs-zondag voor de schaatsliefhebbers! Vroor het vannacht nog - 7 C., overdag steeg het kwik tot + 2 C., maar voor de schaatssport deerde dit laatste niet; Bij duizenden zijn ze weer uitgezwermd, er waren Bannetochten in Wormer en Jisperveld, en een fraai uitgezette tocht langs den Ilp, Landsmeer en Oostzaan. Ook het aantal wedstrijden was natuurlijk weer legio en als voorbeeld noem  ik ditmaal eens de Jisper IJsclub, die een prachtige baan had uitgezet op het Zwet. Voor eigen publiek won daar de 19-jarige Dirk Klopper voor de vijfde maal in successie de wedstrijd met een "beste prijs" van f 100 ,-- !

4 (maandag)
Vorst niet streng: - 6 C., overdag slechts - 2 C. en in de avonduren weer - 6 C.; het is de 34e ijsdag, vandaag. Koud en mistig weer, geen bijzonderheden te vermelden.

5 februari (dinsdag)
35e ijsdag. Vorst opnieuw tot - 10 C., het houdt niet op en er zit weinig verandering in. Daarom korte notities, het  wordt eentonig.

6 en 7 februari
Stralend helder winterweer met temperaturen van - 10 C. tot - 4 C, resp. de 36e en 37e ijsdag.  In de avond van 7 februari bevinden we ons weer "op de rand van vorst en dooi", maar de wind blijft Z.O. en het valt te betwijfelen of de depressies op de oceaan ons land kunnen bereiken. Krantenbericht:
De schaatstocht Urk-Lemmer terug over het IJsselmeer trok gisteren 7000 schaatsliefhebbers. Bijna alle deelnemers hebben de tocht volbracht. Bij voortgaande vorst wordt voor volgende week een toertocht Urk-Enkhuizen-Medemblik-Staveren-Lemmer-Urk gehouden.

8 februari (vrijdag)
Flinke dooi! Evenals in alle andere strenge winters, komen er ook nu korte periodes van dooi voor, maar definitief is die dooi zeker niet;
dan moet er heel iets anders gebeuren, bijvoorbeeld harde Z.W.-winden regen!!

9 februari (zaterdag)
Vanochtend nog steeds flinke dooi tot + 4 C. met mist gepaard gaande. Vanmiddag echter was de wind van Z.O. alweer naar het N.O. gedraaid en keert de vorst onherroepelijk terug. De koude continentale lucht, die zich boven Duitsland en ook boven het uiterste noordoosten van ons land had weten te handhaven, zal zich nu weer over geheel Nederland uitbreiden. Vanavond vriest het hier - 2 C. En dan iets goeds uit "de Telegraaf" van 9 februari 1963 (natuurlijk van Jacques Gans): Gehoord in de Amsterdamse tram die niet meer vóór of achteruit kon wegens de sneeuw-blubber: "Tot eensklaps een oudere man zonder enige opzet om leuk te zijn en zelfs zonder enige schamperheid de stilte verbrak door hard op te denken: De techniek! Ze willen naar de maan!. Een beetje sneeuw en ze kunnen. nog niet eens van het centraal Station naar de Dam komen."

10 februari (zondag)
NA ZEVEN WEKEN WINTER: OPNIEUW VORST. 38e IJsdag. Hoewel het slechts - 5 C. heeft gevroren, bleef het kwik vandaag weer overdag ook onder het vriespunt, zodat de reeks van ijsdagen wordt voortgezet en we opnieuw de schaatsen kunnen onderbinden. Vanochtend met dochter Annet in het veld gereden, vanmiddag met de hele familie per auto naar het Zwet bij Wormer, waar wedstrijden werden gehouden in ringsteken voor paard en ar. Er waren wel 12 arren op het ijs, een schitterend gezicht. Daarna nog met Annet naar Nauerna gereden, want ook de vaart was nu weer best berijdbaar en vanavond nog een streekje op de weer geopende en verlichte baan van B.V. Noord; de baan was nèt twee dagen gesloten geweest.

11 februari (maandag)
Géén ijsdag, wel een vorstdag, want het "kwakkelt" nu een beetje met een temperatuur overdag van + 2 graden C., terwijl het vannacht slechts - 3 C. vroor.

12 februari (dinsdag)
Opnieuw zware sneeuwval. Vorstdag. Nadat het gisteravond al licht begon te sneeuwen, viel er vandaag, de gehele dag door, fijne sneeuw bij een temperatuur van omstreeks nul graden. Overdag steeg het kwik iets boven het vriespunt en het is volkomen windstil weer. De straten waren bijna net schoon (alleen de sneeuwheuvels liggen er nog) maar nu is daar dan weer een verse laag van zeker 10 cm bijgekomen.

13 februari (woensdag)
Vanochtend nog lichte sneeuw, vanmiddag wat dooi en vanavond wat opvriezend, weinig wind, vorstdag. Lekker geschaatst op de verlichte ijsbaan van B.V. "Noord".

14 februari (donderdag)
De "grote dooi" zoals deze was voorspeld, is uitgebleven, het kwik kwam overdag slechts een paar graden boven nul en vanavond komen de ijsbloemen weer op de ruiten, het vriest om 11 uur 's avonds - 6 C.

15 februari (vrijdag)
39e IJsdag. In plaats van een dooidag is het vandaag weer een ijsdag geworden, de temperatuur kwam overdag hier niet boven het vriespunt en het vroor - 6 C. Eelde noteerde vanochtend - 12 C. vorst. De Bilt heeft toegegeven dat de dooi niet zo snel kwam als men had verwacht, maar het blijft ook moeilijk met zo'n winter!

16 februari (zaterdag)
Dooi volledig verdreven. 40e IJsdag. Het vroor vannacht tenminste - 7 C. en overdag tot - 3 C., de wind zit weer in de N.O.-hoek en het "spel" gaat opnieuw beginnen .... De Bilt verwacht voor het gehele land vorst tot ca. - 8 C. OPNIEUW EEN ZEER ZWARE BRAND TE AMSTERDAM; HET GROTE PAND VAN C &. A AAN HET DAMRAK IS VOLLEDIG VERWOEST. En wéér bleef een "ijspaleis" over, duizenden mensen kwamen ervoor op de been om dit te zien .... De brandweer stond voor een vrijwel onmogelijke taak, want het gehele grote pand brandde als een fakkel, het moet een angstaanjagend gezicht geweest zijn .... En vanzelfsprekend was deze brand nog weer véél groter dan die van 21 januari jl.

17 februari (zondag)
Vandaag een gewone vorstdag met sneeuwbuien, overdag kwam de temperatuur nl. iets boven het vriespunt. Maar vanavond is het kwik alweer onder nul gedaald en verwacht men voor vannacht matige vorst. In Zaandam werd op de banen van "De Zuidpool" een nationale
wedstrijd voor dames op de korte baan gehouden; winnares werd de Nederlandse kampioene mevr. Jantje Venekamp-Tienkamp. Prijs f 100,-- plus een beker. De Zaanse deelneemsters deden het ditmaal niet zo best. Nel Feeke uit Krommeniedijk werd zesde en Gerda Balk zevende. Het is slechts weer een greep uit de talrijke wedstrijden, die vandaag plaatsvonden. En ook op het IJsselmeer was het natuurlijk weer raak; daar deden zo'n 3500 deelnemers mee aan een toertocht, dwars over het IJsselmeer. Om nog maar te zwijgen van het ontelbaar aantal auto's, die tochtjes over het ijs maakten alsof dat de gewoonste zaak ter wereld was.

18 februari (maandag)
Matige vorst tot - 5 C. en ook overdag onder het vriespunt zodat we de 41e ijsdag noteren. Hoe lang nog? Want al zijn de temperaturen nu dragelijker, er is geen enkele aanwijzing dat het einde van deze winter in zicht is. Ook vandaag weer sneeuwbuien, het sneeuwt nu vrijwel iedere dag.

19 februari (dinsdag)
Vorst - 5 c, overdag - 1 C., de 42e ijsdag. Het weerbericht luidt toenemende vorst ....

20 februari (woensdag)
Na acht weken winter noteer ik heden de 43e ijsdag met een nachttemperatuur van - 8 C. en overdag - 3 C. Tot nu toe telt deze winter volgens de Bilt 42 ijsdagen, dus dat scheelt hoegenaamd niets met mijn waarnemingen, die plaatselijk kunnen verschillen. In de laatste 100 jaar is het cijfer van 42 ijsdagen alleen door de winter van 1947 overtroffen. Maar we zijn er nog niet! Voorts rukten onze beide autospuiten in de nacht van 19 op 20 februari uit voor een felle brand aan de Kanaaldijk, waar het woonhuis van de heer Pieterse volkomen uitbrandde.
Het was een heel koud "klussie" meteen temperatuur van - 8 C. en 20 cm sneeuw op de landerijen en dit maakte de brandbestrijding niet gemakkelijk. Maar vergeten doe je zo'n brand nooit. Felrode vlammen tegen een wit besneeuwde achtergrond, een ongelofelijk gezicht .... En weer vond op het IJsselmeer een unieke gebeurtenis plaats: een tocht van 100 km. - alleen voor auto's was uitgeschreven door de ijsclubs van Workum en Wervershoof, er reden ca.10.00 auto's mee! De dikte van het ijs op het IJsselmeer bedraagt thans 75 cm.

21 februari (donderdag)
Vandaag een stralende winterdag met een vorst van hedenochtend - 7 C. en overdag om het vriespunt, zodat ik deze dag niet als een ijsdag zal rekenen. Er is heel weinig wind en een vrolijk zonnetje doet al aan het voorjaar denken, maar zover zijn we nog lang niet, want voor hedennacht wordt zelfs weer strenge vorst voorspeld. (Nachtelijke uitstraling en weinig wind). Een toertocht Enkhuizen-Urk v.v. over het IJsselmeer werd van daag gehouden en er deden zo'n 2200 schaatsliefhebbers aan mee, ze krijgen er blijkbaar nog steeds niet genoeg van!

22 februari (vrijdag)
Het heeft vannacht inderdaad weer zeer streng gevroren nl. - 15 tot - 16 C. en daar de temperatuur in de schaduw ook overdag onder het vriespunt bleef, wordt dit hier de 44e ijsdag ....

23 februari (zaterdag)
Opnieuw zeer strenge vorst tot - 15 C.., overdag oplopend tot - 1 C., 45e ijsdag, het houdt niet op en het moest nu toch werkelijk
afbreken! Overigens is het prachtig, helder weer en vrijwel geen wind. Vanmiddag maakten we met de kinderen een tochtje per auto naar Marken en Volendam over het ijs, altijd blijft dat iets bijzonders. De ijsvereniging "Olympia" (what's in a name?j had de ijsweg Monnickendam-Marken-Volendam uitgezet, kosten per auto f 1,50.
Het was weer bijzonder druk met ijsschuitjes, auto's, arresleden, enz. Bovendien is er vanavond een groot ijsfeest met vuurwerk, fakkeltocht, enz. Maar we zijn niet gebleven, want de kans op mist is zeer groot en waren om zeven uur weer thuis.

24 februari (zondag)
Vorst hedennacht - 13 C., overdag - 1 C., vanavond - 5 C., 46e ijsdag. IJSTOCHT VAN MEDEMBLIK NAAR HINDELOPEN!
Vanochtend ben ik samen met de heer A. Schoen in zijn auto naar Medemblik gereden, we hadden nu al zoveel gehoord over die toertochten. op het IJsselmeer, zodat we dit evenement ook wel eens wilden meemaken. Nu, we hebben er geen spijt van gehad. Het wegrijden uit de haven van Medemblik vond ik al een belevenis en eenmaal op het IJsselmeer, waar banen zijn uitgezet, konden we er flink de spurt inzetten. Om half drie arriveerden we in Hindelopen, opgestoken in café "De Hinde" waar het ontzettend gezellig was en om kwart over vijf waren we weer terug in Medemblik (windje achter!), Werkelijk weer een dag, om nooit te vergeten want zal iets dergelijks ooit weer voorkomen? In Westzaan streden 26 deelnemers om het schaatskampioenschap van onze gemeente en het was Peter Lagerwey, die kampioen werd van Westzaan en wel op de banen van B.V. Noord, als altijd actief. Onze eigen burgemeester Reeling Brouwer reikte de prijzen  uit.

25 februari (maandag)
Nog steeds geen verandering in  het huidige weertype, 's nachts vriest het streng tot - 14 C., overdag stijgt het kwik weer tot nabij het vriespunt en vanavond noteer ik - 8 C. vorst; 47e ijsdag. Vliegveld Eelde meldde hedenmorgen - 19 C. vorst.

26 februari (dinsdag)
Zelfde temperaturen als gisteren maar vanavond meer wind en - 7 C. vorst. Door het  zonnige weer overdag stijgen de temperaturen in de zon aanzienlijk en zouden dit dan geen ijsdagen zijn; Mààr op mijn thermometer in de schaduw blijft het echter overdag een paar graden vriezen, zodat ik deze dagen stellig als ijsdagen aanteken. (48e ijsdag).

27 februari (woensdag)
Ditmaal is het dan ook hier een gewone vorstdag, want nu kwam het kwik in de schaduw wel degelijk boven nul. Toch vroor het in de nachtelijke uren maar liefst  - 10 C. .....

28 februari (donderdag)

De laatste dagen van deze maand brengt nog een vorst van - 10 C. en overdag + 1 C., zodat het aantal ijsdagen van de drie wintermaanden december, januari en februari met 48 wordt afgesloten. Het is tevens het slot van de zgn. "klimatologische winter", maar met dit  laatste ben ik het nooit eens geweest, omdat de maand Maart nog voor de deur staat en de winter nog niet is afgelopen. (zie 1947).
De klimatologen gaan echter nu al rangschikken, uitsluitend dus gebaseerd op de bovengenoemde maanden december, januari en februari. Ik houd het echter maar op de rangschikking volgens de methode Hellmann en dat wil zeggen: negatieve temperatuurssom vanaf 1 november tot en met 31maart!

De winter van 1962/63, maart

l maart (vrijdag)
Vorst van hedennacht - 7 C.,overdag + 2 C. en vanavond - 5 C.; vorstdag. Geen verandering in de weersgesteldheid.

2 maart (zaterdag)
Stralend winterweer met vrijwel dezelfde temperaturen als gisteren, opnieuw dus een vorstdag. In de zon stijgt de temperatuur tot + 8 C., een welkome verandering! Vanmiddag met zoon Arnold een mooie toertocht gemaakt, uitgeschreven door de ijsclub te Assendelft. We startten aldaar, reden de Delft af naar de Nauernasevaart, het gehele binnenveld door, via de Kikkertse Kluft weer naar de Nauernase vaart om vervolgens via de Delft weer terug te keren. Totale lengte van het traject - waarvoor men een baan had moeten maken - ca. 40 km; we reden het binnen twee uur, heerlijk genoten.

En vanavond was het feest bij B.V. "Noord". Dit bestuur had ook een prestatietocht uitgeschreven, lengte ca, 20 km = .tweemaal de Euverenweg in het rond en nu met de beide dochters Annet en Elien, die daar natuurlijk ook geen moeite mee hadden. Dat was eveneens in de namiddag. 's Avonds was er een fakkeloptocht op hetzelfde traject en heb daar eveneens met de beide meisjes aan deelgenomen. Dat het prachtig was, al die lichtjes in het donker, want iedere rijder of rijdster kreeg een fakkel mee, behoeft nauwelijks gezegd te worden! En zo beleven we aan deze winter toch allen onvergetelijke herinneringen.

3 maart (zondag)
Vorst - 8 C. en overdag + 4 C., schitterend weer, geheel geen wind. Eigenlijk is het vandaag een historische dag. Want in 1929 was het eveneens op 3 maart, de laatste ijszondag van die winter toen er op de Zaan nog Nationale wedstrijden werden gehouden. Het verschil met nu is echter dat het toen al heel hard dooide en er water op het ijs kwam. Nu heeft de zon wel veel kracht maar van echte dooi is geen enkele sprake. Vandaag hebben dan ook duizenden mensen per auto of per schaats opnieuw het ijs opgezocht en is het aantal tochten en wedstrijden niet bij te houden. Op de Gouwzee bij Marken bijvoorbeeld, verwachtte men vandaag de 15.000ste auto!! Later heb ik vernomen dat dit ook is gebeurd; de chauffeur van de auto werd toegesproken door de burgemeester van Monnickendam (de heer de Groot) en hij kreeg zelfs een geldbedrag en enige poppen!

4 maart (maandag)
Hoewel het in het N.O. van ons land nog streng heeft gevroren, begint de winter er nu toch blijkbaar genoeg van te krijgen; vorst - 6 C. 's nachts en + 6 C. overdag, maar nog steeds geen officiële dooi.

5 maart (dinsdag)
DE DEFINITIEVE DOOI IS INGEVALLEN.
Gisteren nog, dachten we dat de echte dooi nog niet kwam, maar de wind, die naar Zuidelijke richtingen draaide, zorgde vopr aanvoer van vochtiger lucht waarin geen vorst meer voorkwam met als gevolg: nu echte dooi!

6 maart
Voortzetting van. de dooi; veel sneeuw is a1 weggesmolten. De Wadden-eilanden nog steeds geïsoleerd (al 65 dagen).

7 maart
Sneeuw op de velden verdwenen. Harde Z.W.-wind, Vandaag werd het Noord-Hollands kanaal opengebroken door de ijsbreker ''Walvis''. De Nauernase vaart ligt nog steeds dicht. De sneeuwheuvels liggen nog in ons dorp.

8 en 9 maart
Dooi zet snel door. Vandaag "zacht" Lenteweer, een heel verschil met een week geleden, toen we nog volop schaatsten! In onze tuin ligt nog een sneeuwberg van twee meter hoogte, het zal nog wel even duren voordat die is weggedooid! En ook het ijs is natuurlijk nog lang niet verdwenen.

10 maart
De totale vorstschade in ons land wordt geschat op ..... 750 miljoen gulden, kommentaar overbodig. De vissterfte in o.m. het Westzijderveld is enorm groot, op sommige plaatsen ligt het ijs nog tot de grond toe.

11-13 maart
Nog steeds ligt de Nauernase vaart geheel dicht, maar langzamerhand beginnen de sporen van de strenge winter te verdwijnen. Bij Venhuizen is het kruiend ijs van het IJsselmeer over de dijk gekomen.

14-15 maart
Langzamerhand kom ik aan het einde van mijn aantekeningen, maar zolang alles nog niet is verdwenen wat aan deze winter herinnert, blijf ik nog korte notities bijhouden. De sneeuwberg bijvoorbeeld die in onze tuin destijds ruim 2½, meter hoog was, is nu geslonken tot een meter hoogte, nog steeds een wonderlijk gezicht.

16-18 maar
Evenals in 1947, hebben de gebrs. Wezel vandaag weer de sloot achter de fabriek opengebroken.

19-20 maart
Nog steeds is het IJsselmeer voor alle scheepvaartverkeer gesloten.

21 maart
De Lente-dag zet in met koud weer. Overdag + 2 0 C., O.N.O.-wind. In Finland vriest het nog - 30 C. en in Denemarken wordt weer
sneeuw verwacht. Op het eiland Marken werd de steiger door een ijsveld meegevoerd.

26 maart
Hoewel nu vrijwel al het ijs is weggedooid, ligt er nog op schaduwplekken ijs in de slootjes waar schooljongens nog over hebben gelopen. Maar nu ook in onze tuin de sneeuwberg het heeft begeven, zet ook ik er voor dit jaar een punt achter. We hebben een héél koude en strenge winter beleefd, een winter, die wat rangschikking volgens methode Hellmann betreft, de derde plaats zal gaan innemen (achter 1789 en 1947) een winter ook met een zeer groot aantal ijs- en vorstdagen. En dat dit plaatselijk verschilt, heb ik al opgemerkt, in het Noorden van het land is het aantal ijsdagen zelfs opgelopen tot 58 à 60 en dat zegt veel, heel veel, zou ik willen opmerken. Voor de Zaanstreek houd  ik het op 48; de Bilt registreerde 42 ijsdagen en in totaal 92 vorstdagen, een formidabel aantal, zodat het volgend jaar wel weer eens wat minder kan!