Hoorn en omstreken

In dit hoofdstuk worden de toertochten in het gebied ten westen en zuidwesten van Hoorn behandeld. Een groot deel van dit gebied wordt in beslag genomen door de Leekerlanden tussen Berkhout en Wognum en de polders Westerkogge, Mijzen, Beschoot en Beetskoog.

De schaatsroutes gaan niet alleen door de polders, maar ook over hun ringvaarten of -sloten. Avenhorn is een knooppunt van ijswegen, niet alleen voor dit gebied.

De ijsclubs die actief zijn in dit gebied behoren tot het District Hoorn van het Gewest Noord-Holland/Utrecht. Bij enkele tochten komen we ijsclubs van andere districten tegen (IJsclub Ursem van District Alkmaar en IJsclub Schermerhorn van District Purmerend).

Veenhooptocht

De Veenhooptocht is veruit de oudste toertocht uit het gebied. Op 22 januari 1942 organiseerde IJsclub Berkhout een tocht door De Veenhoop. De Veenhoop is een zeer oude naam voor het grondgebied van de huidige gemeente Wester- Koggenland.

Dezelfde fraaie medaille is ook uitgereikt aan de volbrengers van de “Dorpentocht De Gouw” (1941) en de “Rondrit polder Hensbroek” (1946)

Vijdorpentocht

De Vijfdorpentocht is de enige grote toertocht in het gebied van het District Hoorn. Al in 1950 deed een vijftal ijsclubs uit het District Hoorn tweemaal een poging om een Vijfdorpentocht te organiseren.

Dooi gooide toen beide keren roet in het eten. Vier jaar later, in 1954, was het wel raak. Sindsdien stond de Vijfdorpentocht nog tientallen keren op het programma. De Vijfdorpentocht is één van de klassiekers onder de toertochten van het Gewest Noord-Holland/Utrecht.

Twee verschillende stempelkaarten, beide gebruikt bij de Vijfdorpentocht van 1 januari 1970

Het betreft hier een Vijfdorpentocht langs vier dorpen (Beets, Oudendijk, Scharwoude/Grosthuizen en Avenhorn) waarbij gebruik werd gemaakt van stempelkaarten met de namen van zes dorpen (linker kaart) en zeven dorpen (rechter kaart)

Het gebruik van verschillende stempelkaarten voor één tocht kwam vaak voor. IJsclubs waren zuinig en gebruikten zonodig overgebleven stempelkaarten van eerder gehouden tochten.

mm

Wognum

Wester-Koggenland

Wester-Koggenland is een Westfriese gemeente liggend ten westen van Hoorn. Bijna alle dorpen in de gemeente Wester- Koggenland zoals Avenhorn, Berkhout, Oudendijk, Scharwoude en Bobeldijk liggen aan de route van één of meer schaatstochten.

Op 6 februari 1963 organiseerde de ijsclub van Berkhout een Westerkoggetocht. De Westerkogge is een polder op het grondgebied van de gemeente Wester-Koggenland. Het lintdorp Berkhout snijdt de Westerkogge als het ware doormidden. De tocht was 20 kilometer lang. De route liep van het Oosteinde naar het Westeinde van Berkhout. Er waren 300 deelnemers. Drie dagen later, op 9 februari, werd dezelfde tocht nogmaals verreden. De volgende winter leverde opnieuw een Westerkoggetocht op. Op 19 januari 1964 was het zover. Ook deze tocht was 20 kilometer lang.

Na 19 januari 1964 zou de Westerkoggetocht nooit meer op de schaatsagenda verschijnen. Andere aktiviteiten van IJsclub Berhout waren een Puzzeltocht in december 1963 en een Fakkeltocht op 20 februari 1978.

Op 21 december 1963 organiseerde IJsclub Bobeldijk een toertocht van 15 kilometer. Drie dagen later, een dag voor Kerst, ging de Bobeldijker ijsclub op herhaling. 272 schaatsers reden één, twee of drie rondjes van 10 kilometers door het mooie Westfriese land rond Bobeldijk.

In de “Schaatsalmanak” van 1987, 1988 en 1989 komt men een Koggetocht tegen van 12,5 en 25 kilometer met als startplaats Spierdijk. Deze Spierdijker Koggetocht is waarschijnlijk nooit verreden.

Mijzenpoldertocht

De Mijzenpoldertocht geniet enige faam bij de schaatsliefhebbers: de ijsclub van Ursem ziet al vanaf 1991 kans om deze tocht als eerste tocht van het Gewest Noord-Holland/Utrecht te laten verrijden. Alleen in 1993 gingen de Kleine Waterland-Oosttocht en de Ankeveense Natuurplassentocht de Mijzenpoldertocht één dag voor.

Opvallend is het grote aantal tochten in de winter 1995-1996. Na de primeur van de eerste tocht in de winter 1996-1997 is de Mijzenpoldertocht in die winter nog maar één keer verreden, ook dat is opvallend. IJsclub Ursem had het die winter waarschijnlijk te druk met andere tochten. Ursem ligt als een spin in het web van ijswegen.

USA Dorpentocht

De USA Dorpentocht voert rond de Mijzenpolder langs de dorpen Ursem, Schermerhorn en Avenhorn. Eén ronde is 12,5 kilometer lang. Het rondje om de Mijzenpolder kan ook tweemaal worden geschaatst.

Deze betrekkelijk kleine tocht ligt precies op het denkbeeldige grensvlak van drie districten. IJsclub Ursem behoort tot het District Alkmaar, IJsclub Schermerhorn tot het District Purmerend en IJsclub Avenhorn tot het District Hoorn.

De USA Dorpentocht is een mooi voorbeeld van een tocht waarvan de route onderdeel is van de route van een grotere tocht, in dit geval de Vijfdorpentocht.

Kleine Poldertocht Beets- Oudendijk