Purmerend en omstreken

Inleiding

In dit hoofdstuk worden de toertochten in het gebied in het midden van Noord-Holland behandeld. Dit gebied bestaat uit de polders Zeevang, Beemster, Purmer, Wormer, Eilandspolder en Polder Wormer, Jisp en Nek.

Zeevangsdorpentocht

Het kaartje hiernaast geeft een goed beeld van de Zeevangsdorpentocht. Alle dorpen en de route zijn duidelijk aangegeven.

De tocht wordt door de weg N247 (Hoorn-Amsterdam) als het ware in tweeën gehakt. In veel gevallen kan men kiezen voor de westelijke helft (route 1 op het kaartje) of voor de oostelijke helft (route 2 op het kaartje) Als men er een wandeling of fikse kluunpartij in Oosthuizen voor over heeft, kan men ook de volledige tocht rijden. Het gebeurt ook wel eens dat de route van de Zeevangsdorpentocht zich tot één van beide helften beperkt.

De Zeevangsdorpentocht wordt georganiseerd door de Zeevangsdorpentochtcommissie waarin zitting hebben de ijsclubs uit Edam, Warder, Oosthuizen, Kwadijk en Middelie. De ijsclubs van Oosthuizen en Warder zijn in 1973 gefuseerd tot ijsclub 't |Trefpunt.

 

 

 

Lint dat werd uitgereikt aan de rijders die de allereerste Zeevangstocht op 23 januari 1946 uitreden.

 

 

 

 

De eerste zes tochten zijn als toer- én wedstrijdtocht verreden. Aan de zes wedstrijdtochten namen in totaal 164 rijders deel.

Na 1956 liet de aanleg van wegen en dammen in Polder de Zeevang een wedstrijdtocht niet meer toe, de toertocht daarentegen zou nog vele keren verreden worden.

 

Wormer- en Jisperveld

Het Wormer- en Jisperveld in de polder Wormer, Jisp en Nek is niet alleen een prachtig vogelweidegebied, maar ook uitermate geschikt voor het houden van schaatstochten. Het is het domein van één van de bekendste schaatstoertochten in Noord-Holland, de Bannetocht. Centraal in dit gebied liggen de dorpen Jisp en Wormer. Aan de rand van de polder liggen Neck, Jispersluis, Spijkerboor en Oost-Knollendam.

Op de startkaart van de Bannetocht op 2 februari 1963 worden Spijkerboor, Neck, Jisp en Wormer als startplaats genoemd. Vanaf Spijkerboor richting Neck ging de route over het Noordhollands Kanaal. De oudste tocht rond Jisp, die niet de naam Bannetocht kreeg, is al in 1941 verreden.

Er zijn in 1979 ook nog twee Jisperveldtochten verreden. Deze tochten waren 15 kilometer lang (eenmaal rond).

Op 2 februari 1941, de dag waarop de 6e Dorpentocht van de IJsbond Hollands Noorderkwartier én de 3e Zaansche Molen en Merentocht werden verreden, organiseerde de Jisper IJsclub een tocht rond het dorp. Het was voor minder geoefende en minder mobiele schaatsers hierdoor toch mogelijk om een schaatstocht te rijden. De lepelaar op de medaille vinden we terug in het wapen van Jisp

De medailles van de Bannetochten uit 1963 behoren bij tochten op 2, 3 en 17 februari.

 

 

 

 

Er waren toer- en wedstrijdtochten op 7 februari 1976, 21 februari 1978, 11 februari 1986, 16 januari 1987, 10 februari 1991 en 5 januari 1997. Op 7 januari 1996 was er alleen een wedstrijdtocht.

De zeven wedstrijdtochten meegerekend zijn er vanaf de oprichting van de Bannevereniging in 1969 precies 100 Bannetochten geweest. Prominent deelnemer aan één van de Bannetochten in 1986 was kroonprins Willem Alexander.

Hieronder een groot aantal medailles van de Bannetochten, die zijn verreden onder de vlag van de Bannevereniging.

In de achterkant van de medaille van 21 februari 1978 is “Wedstr.” gegraveerd. Waarschijnlijk is voor de toer- en wedstrijdtocht dezelfde medaille gebruikt. Voor de tochten op 20, 21 en 23 januari 1979 en 16, 17, 19, en 20 januari 1982 zijn ook goudkleurige medailles uitgereikt.

Eilandspoldertocht

De Eilandspoldertocht, op stempelkaarten vaak Ronde van de Eilandspolder genoemd, is een populaire tocht, die heel vaak is verreden. De route zigzagt door de Eilandspolder, het vroegere Schermereiland, en voert langs de dorpen De Rijp, Schermerhorn, Grootschermer, Graft, Driehuizen, West-Graftdijk en Oost-Graftdijk. De ijsclubs van deze zeven dorpen zijn alle lid van de Kring Eilandspolder. De Kring Eilandspolder is opgericht op 10 december 1962.

De route van de Eilandspoldertocht is plusminus 35 kilometer lang. De Eilandspoldertochten in 1963 en 1964 waren 40 kilometer. Dit kwam door opname van Spijkerboor in de route. Men schaatste van West-Graftdijk niet binnendoor naar De Rijp, maar over het Noord-Hollands Kanaal naar Spijkerboor en vandaar over de Beemsterringvaart naar De Rijp.

In 1963 is de Eilandspoldertocht tweemaal verlengd tot Achtdorpentocht (50 km).
Op 19 januari 1979 organiseerde de ijsclub van Grootschermer een Fakkeltocht.

In totaal zijn er 83 Eilandspoldertochten verreden, waarvan 78 als toertocht en 5 als wedstrijd. De Vier- en Vijfdorpentochten, waarvoor een medaille van de Eilandspoldertocht werd uitgereikt, zijn hierbij inbegrepen.

 

 

Medailles van de Eilandspolder wedstrijdtochten

Hieronder alle medailles van de Eilandspoldertochten georganiseerd door de Kring Eilandspolder:

Van de medaille van de Eilandspoldertocht op 19 januari 1964 zijn ook exemplaren in omloop van 80 kilometer (heel bijzonder).

 

Iemand die de Eilandspoldertocht 5, 10 of 20 keer heeft gereden komt in aanmerking voor een gratis prestatie-medaille. Daartoe moet een strookje dat zich aan de onderkant van de stempelkaart bevindt worden opgestuurd naar de Kring Eilandspolder.

De medaille hiernaast is in het bezit van Tiny Slooten-Groot uit De Rijp, die 5 strookjes had ingestuurd. In de achterkant van de medaille is “5x” gegraveerd.

 

Andere tochten in de Eilandspolder

Behalve de Eilandspoldertocht zijn er nog enkele andere tochten verreden in de Eilandspolder. De oudsten daarvan  zijn de  Achtdorpentochten op 26 en 27 januari 1963.

De Achtdorpentocht was een verlengde Eilandspoldertocht. Aan de rit langs de zeven dorpen van de Eilandspoldertocht werd - vanaf Schermerhorn - een uitstapje over de Beemsterringvaart naar Avenhorn vastgeknoopt. De Achtdorpentocht was daardoor 10 kilometer langer dan de Eilandspoldertocht.

Omdat op beide dagen ook de Eilandspoldertocht op het programma stond, kon men dus kiezen.

 

Medialle 8-Dorpentocht op 26 januari 1963

 

 

 

Voor beide Achtdorpentochten  is onderstaande stempelkaart van de Eilandspoldertocht gebruikt.

Op bovenstaande stempelkaart worden twee Eilandspoldertochten aangekondigd: één voor zaterdag 26 januari 1963 van 40 kilometer en één voor zondag 27 januari 1963 van 50  kilometer. Uiteindelijk zijn zowel op zaterdag als op zondag een Eilandspoldertocht (40 kilometer) én een Achtdorpentocht (50 kilometer) verreden. Voor deze vier tochten werden de volgende medailles uitgereikt.

 

Op zaterdag 5 en zondag 6 februari 1976 is een tocht door de Eilandspolder verreden onder de naam Toertocht De Rijp.
De lengte van deze tocht was 35 kilometer. West-Graftdijk  kon niet meedoen, omdat het dit weekeinde belast was met de organisatie van de Gewestelijke kampioenschappen langebaan voor dames.

Op 6 en 7 januari 1979 heeft de ijsclub van West-Graftdijk een  ’eigen’ tocht georganiseerd. Deze West-Graftdijktochten waren 15  kilometer lang (eenmaal rond).

Op 7 januari 1979 is er door de Eilandspolder een Vierdorpentocht verreden. Deze tocht was 25 kilometer lang.
Op dezelfde dag is ook een West-Graftdijktocht verreden. Twee toertochten op één dag in de Eilandspolder is heel uitzonderlijk.
Als herinnering aan deVierdorpentocht op 7 januari 1979 werd de rechts hierboven afgebeelde medaille van de Eilandspoldertocht uitgereikt.  

 

Op 23 december 1981 is er door de Eilandspolder een Vijfdorpentocht verreden en een paar dagen later, op 26 en 27 december 1981, een Vierdorpentocht. 

Voor deze drie tochten werd de hiernaast afgebeelde medaille van de Eilandspoldertocht uitgereikt. 

Purmerringvaarttocht

Als het ijs op de ringvaart dik genoeg is voor een officiële toertocht rond de Purmer hebben de ijsclubs van de aanliggende dorpen heel vaak hun handen al vol met tochten als de Zeevangsdorpentocht en Waterland- Westtocht. Het ijs in de poldersloten is nu eenmaal over het algemeen enkele dagen eerder geschikt voor een tocht dan het ijs in de ringvaart. Na vier Purmerringvaartochten in 1963 duurde het dan ook tot 1985 voor de tocht opnieuw verreden werd.

De Purmerringvaarttocht wordt georganiseerd door IJsbaanclub Ilpendam, IJsclub Purmerend, ijsclub K.E.N.O. uit Kwadijk, ijsclub De Ondersteuning uit Middelie en IJsclub Edam.
De tocht rond de Purmer is 25 kilometer lang. De ronde kan een- tot viermaal worden gereden.

De Purmerringvaarttocht
 

 

Op 3 februari 1963 werd een toer- én wedstrijdtocht verreden. De wedstrijd was 75 kilometer (3 rondjes om de Purmer).
De tocht op 21 februari 1986 was een Scholierentocht.

 

 

 

Purmerringvaart-Gouwzeetocht

Op 17 februari 1963 kon men een bijzondere combinatietocht, de Purmerringvaart-Gouwzeetocht, rijden. Op de hieronder afgebeelde stempelkaart staat duidelijk de route aangegeven. Opvallend is dat men op de Purmerringvaart tegen de klok inreed en dat men vanaf Volendam eerst weer terug naar Marken moest schaatsen alvorens op Monnickendam aan te gaan.

(1) medaille van de Purmerringvaart Gouwzeetocht op 17 februari 1963 lijkt op de medaille van de Purmerringvaarttocht die op dezelfde dag werd verreden

Beemsterringvaart

Veel tochten gingen in z’n geheel of voor een groot deel over de Beemsterringvaart gaan. Namen die aan deze tochten gegeven zijn, zijn: Beemsterringvaarttocht, Ringvaarttocht Avenhorn- Oosthuizen, Dorpentocht Avenhorn-Oosthuizen-Hobrede, Ringvaartdorpentocht en Ringvaart Poldertocht.

Alle tochten op de Beemster- ringvaart, met of zonder uitstapje door Polder de Zeevang, op een rij:

 

Districtsdorpentocht Purmerend

 

Op 24 januari 1979 is de Districtsdorpentocht Purmerend verreden, ca. 70 km.