De Scheuvelloper II

Plaats	Scheemda, Nederland
Kunstenaar	Marten F. Grupstra (1945- )
Datum onthulling	29-12-2009

Beschrijving

Beschrijving: Bronzen beeld van wedstrijdschaatser op een sokkel met getrommelde stenen. Het beeld is 1m40. Het beeld staat dwars op het Opdiep. De schaatser staat met de rug naar het water.

Opschrift:

1. 1e versie: M. Grupstra 2009 op de RVS onderplaat van het beeld,
2. 2e versie: M. Grupstra 2009 - en iets verspringend- 20, op de RVS onderplaat van het beeld.

Op de oude sokkel (ook in gebruik bij De Scheuvelloper I, de winnaars van de Oldambtrit. Hier toegevoegd het aantal kilometers omdat die nogal verschillen.

Winnaars Heren Oldambtritten vanaf 1954

• 06-02-1954 M. Tuin Zuidbroek (45km)
• 26-02-1955 P. Kruger Huizinge (45km)
• 04-02-1956 P. Kruger Huizinge (56km)
• 29-12-1961 H. ten Have Jipsinghuizen (56km)
• 26-12-1962 S. Schuiling Meeden (50km)
• 18-01-1964 S. Schuiling Meeden (56km)
• 14-12-1968 H. van Helden Heerenveen (60km)
• 31-12-1969 J. Kruithof Havelte (56km)
• 22-02-1972 T. Roozendaal Warmenhuizen (56km)
• 04-02-1976 J. Kruithof Havelte (50km)
• 21-02-1978 J. Kruithof Havelte (55km)
• 19-01-1980 J. Kruithof Havelte (55km)
• 16-01-1982 H. Ensing Gieten (58km)
• 17-02-1985 A. Postmus Lutjegast (70km)
• 15-02-1986 D. Klein Exloo (70km)
• 17-01-1987 H. Ensing Gieten (70km)
• 04-01-1996 R. Borst Leiderdorp (100km)

Winaars Dames Oldambtritten vanaf 1954⁷

• 06-02-1954 T. Brouwer Scheemda
• 26-02-1955 A. Oostingh Selingen
• 04-02-1956 H. Lintjer Slochteren
• 29-12-1961 H. Lintjer Slochteren
• 26-12-1962 L. de Haas Groningen
• 18-01-1964 R. Georgius Blijham
• 14-12-1968 G. Heringa Mensingeweer
• 31-12-1969 F. Hund Tjamsweer
• 22-02-1972 M. van der Veen Appingedam
• 04-02-1976 L. Langelaan Ter Aar
• 21-02-1978 niet bekend
• 19-01-1980 H. Ebbinge Hooghalen
• 16-01-1982 H. Ebbinge Hooghalen
• 17-02-1985 J. Nauta Stiens
• 15-02-1986 Y. opde Hoek Groningen
• 17-01-1987 E. Uitham Zuidlaren
• 04-01-1996 K.Seinstra St. Johannesga

Sinds juli 2020 ook een RVS plaat aan de achterzijde met daarop de tekst: SCALP 1, Protect

Achtergrond informatie: 

Van 23 mei 1987 tot de nacht van zondag 7 op maandag 8 december 2008 stond op deze plaats het beeld 'De Scheuvelloper'¹ van Phil Verdult. Phil Verdult maakte in 2013 op zijn website bekend dat een nieuw beeld niet nodig was geweest, want hij heeft de mal van het originele beeld nog in zijn atelier. De gemeente had hem echter nooit laten weten dat het beeld gestolen was.⁴

Grupstra heeft een beeld gemaakt 'van een wedstrijdschaatser in een strak pak omdat het toch een wedstrijd is', dit in tegenstelling tot het 'oude beeld van een toerschaatser die in de rondte kijkt'. Grupstra bekend ook in het interview dat hij zelf niet kan schaatsen. Het beeld wordt ook 'met oud en nieuw nog even weggehaald en daarna zodanig vastgemaakt dat niemand hem er meer af krijgt'.²

Op 14 februari 2014 onthulden burgemeester Piet Smit en de Veendamse Marieke Ekema-van der Veen een aanpassing aan het schaatsmonument “de Scheuvelloper” in Scheemda. Vanaf die datum zijn ook de  vrouwelijke winnaars van de Oldambtritten geëerd met hun naam op de plaquette.⁷

In de nacht van 6 op 7 maart 2019 is ook dit beeld gestolen.³  Het beeld is waarschijnlijk zelfs al in augustus 2018 gestolen.⁵

Op 27 januari 2020 heeft Marten Grupstra opdracht gekregen om een nieuw beeld te maken.⁶

Het beeld wordt beveiligd met een gps-systeem. Dat blijkt goedkoper dan wanneer je het beeld zou verzekeren tegen diefstal. Grupstra heeft de mal voor het beeld nog. Desondanks gaat hij toch iets veranderen. 'Het hoofd is niet naar mijn zin. Dat is een fantasiehoofd en daar zit te weinig karakter in', meent Grupstra.⁶

Op 17 juli 2020 werd het beeld 'in het bijzijn van kunstenaar Marten Grupstra en zijn echtgenote Annie door wethouder Bard Boon onthuld. De wethouder hoopt dat onverlaten er nu “met hun tengels” vanaf blijven.

Grupstra heeft voor het beeld de oude mal gebruikt. Wel heeft hij enkele wijzigingen aangebracht. Zo heeft het beeld nu een vriendelijker gezicht en een seksie kontje, aldus de kunstenaar.

Het beeld is voorzien van een beveiligingssysteem (GPS), wat een alarm van 110 decibel afgeeft zodra er aan het beeld wordt getrokken. Omwonenden kunnen zich desgewenst bij de gemeente Oldambt aanmelden als ze een seintje op hun telefoon willen ontvangen wanneer iemand aan het beeld zit te rommelen. Ook de politie krijgt een signaal als het beeld gestolen wordt. Door middel van dit signaal kunnen ze het beeld volgen.

Om te voorkomen dat ook dit beeld met gebruik van een auto van zijn sokkel wordt getrokken, zit het met lange pennen stevig vast in een nieuw gegoten gewapende betonnen plaat.'⁸ Dit maakt onderdeel uit van het SCALP 1 Protect systeem. SCALP staat voor Sculpture Alert Protection.¹⁰

Locatie

Op het Botenpad, langs het Opdiep. Vlak bij de Scheepsjagersstraatbrug over het Opdiep.

Precieze locatie via Google maps: Schaatsbeelden in de openbare ruimte

De Scheuvellopers van :

• Phil Verdult 23-5-1987 tot 7-12-2008
• Marten F. Grupstra 29-12-2009 tot 7-3-2019, 2e versie vanaf 17-07-2020

GPS: 53.17677, 6.96752

Bron

1. Met dank aan René & Peter van der Krogt van Mens & Dier in Steen & Brons: De (nieuwe) Scheuvelloper voor informatie en het beschikbaar stellen van de foto's.
2. RTVnoord.nl: 07-03-2019; Voor de tweede keer is beeld van De Scheuvelloper gestolen
3. RTVnoord.nl: 29-12-2009: Berton van Balveren; Scheemda heeft nieuwe Scheuvelloper (datum staat op 7-04-2016 maar is veel eerder opgenomen)
4. Verdult.nl: De Scheuvelloper
5. Westerwolde Actueel.nl: 08-03-2019: Beeld de Scheuvelloper in Scheemda van zijn sokkel gerukt (broken link) (deel bericht)
6. Westerwoldeactueel.nl: 27-01-2020: De Scheuvelloper komt terug in Scheemda (broken link) (deel bericht)
7. Veendammer.nl: 18-02-2014: Onthulling plaquette schaatsmonument de Scheuvelloper
8. RTV Westerwolde: 17-07-2020: Scheemda heeft weer een “Scheuvelloper”
9. RTVnoord.nl: 27-01-2020 Erik Hulshegge: Jarige kunstenaar opgetogen verdwenen Scheuvelloper komt terug
10. Artsalvage.nl: Beveiliging kunst SCALP, beveiliging van bronzen beelden in de openbare ruimte