Artikel 'Gevaarlijke ijsscènes op Engelse potdeksels en Nederlands bordjes uit de 19de eeuw'

Kouwe Drukte nummer 22, januari 2005, bladzijde 33

Auteur Minne Nieuwhof

In Staffordshire in Engeland zijn in de tweede helft van de 19de eeuw zogenaamde “pot lids”gemaakt. Deze zijn gebruikt om er voorraadpotten mee af te sluiten. De doorsnee ervan varieert van 5 tot 20 cm. Deze potdeksels zijn vaak fraai bedrukt volgens ontwerpen van bekende kunstenaars en daarom ging men ze al gauw verzamelen. De voorstellingen zijn gedrukt op de eenmaal gebakken scherf die daarna opnieuw geglazuurd en gebakken is. In 1851 zijn deze potdeksels op de Wereldtentoonstelling te Londen geëxposeerd.

Eén van de bezoekers van deze tentoonstelling was Petrus Regout, die in 1836 in Maastricht begonnen was met de productie van aardewerk. Hij wilde zich op de hoogte te stellen van de producten van de concurrent en zo mogelijk nieuwe ideeën op doen. Blijkbaar vielen de afbeeldingen op de potdeksels bij Regout in de smaak, want hij besloot deze ook te gebruiken voor afbeeldingen op door hem gemaakte bordjes. De voorstellingen op zijn bordjes zijn identiek aan die op de Engelse potdeksels doordat de hiervoor benodigde gegraveerde koperen platen gekocht werden van dezelfde Engelse graveurs. Maar een eventuele Engelse tekst op de prenten is natuurlijk wel vervangen door een Nederlandse. Dit wordt op een leuke manier gedemonstreerd door een potdeksel met een ijsscène met op een bord “Dangerous”. Regout gebruikte dezelfde voorstelling, maar nu staat op het bordje “Gevaar!!”. Deze afbeelding die we tegenkwamen in een nummer van Antiek van 1975 vormde de aanleiding voor deze korte bijdrage.

 

Lit.: C.A.Burgers. Polychrome voorstellingen van Staffordshire “pot lids” op Maastrichtse borden. Antiek 10 (1975) 512-532