Elfstedentocht 1997

De bijzondere tocht van de Fin Lauri Paalasma

Auteur Ron Couwenhoven

Reünie Elfstedentocht 1997

Spitsuur in het Eerste Friese Schaatsmuseum in Hindeloopen. Onder aanvoering van Henk Angenent en Klasina Seinstra verzamelden zich er alle toprijders- en rijdsters van de Elfstedentocht 1997. Het was deze woensdag 4 januari 2017 precies twintig jaar geleden dat Henk en Klasina voor altijd hun namen in het geheugen van miljoenen Nederlanders griften met hun overwinning in de vijftiende Tocht der Tochten.

Maar de bijzonderste rijder kwam dit keer van ver boven de Poolcirkel. Dinsdagochtend rond de klok van vijf uur stapte Lauri Paalasmaa 200 kilometer boven Rovaniemi, dat ook al ver boven de Poolcirkel ligt, in een auto op weg naar het dichtstbij zijnde vliegveld. Twintig jaar geleden gleed hij op de Bonkevaart als 24ste over de finishlijn: 38 minuten na Henk Angenent. Als top dertig rijder was hij uitgenodigd voor de reünie. Hij vloog van Rovaniemi naar Stockholm, stapte daarover op een toestel naar Amsterdam en werd om 11 uur 's avonds door vrienden uit Friesland opgepikt.

Een dag later stond de Fin, die het beste buitenlandse resultaat ooit in een Elfstedentocht behaalde, tussen de vitrines van het Schaatsmuseum. Lauri had een buitengewoon verhaal.

Een paar dagen voor de historische vijftiende tocht reed hij mee in de traditionele Nieuwjaarswedstrijd op het kunstijs van Thialf in Heerenveen. Hij was toen veruit de beste Finse langeafstandschaatsers en scoorde in eigen land temidden van honderden Nederlandse rijders zes keer een top tien plaats in Alternatieve tochten in Kuopio, Oulu en Rovaniemi.

'Plotseling werd de Elfstedentocht aangekondigd,' vertelde hij. 'Er gebeurde iets vreemds. Heel Nederland raakte in paniek. Niemand sprak ineens meer Engels. Het duurde dus even voor ik wist hoe ik op de startlijst kon komen. Maar daarna ging het allemaal vlot. Ik kwam als tweede op het ijs en op het Slotermeer reed ik in de voorste groep, maar toen kwam ik keihard ten val. Ik had last van mijn heup. In Leeuwarden baalde ik enorm van mijn uitslag. Ik was die dag ook goed genoeg om in de top tien te rijden, maar toen ik van het ijs kwam kon ik geen stap meer verzetten.'

Hij werd bij de EHBO binnen gebracht. Handige en behulpzame helpers pelden hem uit zijn skinpak. Zijn heup vertoonde één gigantische zwarte vlak. Pijlsnel werd Lauri Paalasmaa naar het ziekenhuis gebracht. Er werden röntgenfoto's gemaakt. De diagnose was onthutsend: zijn heup was gebroken. Hij had er ongeveer 170 kilometer meer gereden! Het rampnieuws kwam hard aan.

'Maar kort daarna kreeg ik familie aan de telefoon,' vertelde hij. 'Ze hadden een buitengewoon bericht: Je bent vader geworden van een zoon! Hij was geboren op het moment dat Henk Angenent de sprint in Leeuwarden won. We noemden hem Ruuki Henk.'

En Ruuki Henk Paalasmaa werd deze vierde januari dus twintig jaar. Hij is inmiddels ijshockeyer. Dat kon ook niet anders want Lauri Paalasmaa verdient zijn brood nu alweer jaren als conditietrainer en mentalcoach van ijshockeyteams in Rusland en de Verenigde Staten. Vader Paalasmaa had de verjaardag van Ruuki aan zich voorbij laten gaan.

'We waren met het gezin op wintersportvakantie in Noord-Lapland, maar toen ik de uitnodiging uit Hindeloopen ontving, moest ik daar gewoon naar toe. Dat was zo bijzonder. Het was ondanks mijn val indertijd een hoogtijdag in mijn carrière als schaatser,' zei hij. 'En het was buitengewoon dat men mij nog niet was vergeten.'

De Fin had wel een bijzonder cadeau voor Ruuki. Hij belde hem op terwijl hij tussen de vitrines in Hindeloopen stond, feliciteerde hem en zei: 'Hier heb ik nog iemand die je wil feliciteren.'

Voor het eerst sprak Ruuki Henk met de man waar hij naar vernoemd was: Henk Angenent, die de Elfstedentocht won op het moment dat Ruuki geboren werd!