Johannes Wilhelm Merkelbach

Beschrijving

Mogelijk zijn de schaatsen met het merkteken Merkelbach&Co op de markt gebracht door de onderstaande firma.

Johannes Wilhelm was een nazaat van de oprichter van de firma Merkelbach&Co, Johannes Wilhelm Merkelbach (1758-1833).
De stamboom is als volgt:
JOHANN WILHELM MERKELBACH (1758 - 1833)
vestigt zich rond 1784 vanuit Groningen als zeepzieder te Amsterdam.
Zijn zoon:
JOHANN WILHELM MERKELBACH (1786-1857)
Hij zet de zaken van zijn vader voort als drogist en handelaar in garen en band.
Zijn zoon:
JOHANN WILHELM MERKELBACH (1817?-1880)
Hij was zeepfabrikant, drogist en handelaar in garen en band.
Zijn zoon:
JOHANNES WILHELM MERKELBACH (1847-1898)
Hij was eigenaar van een franse bazar met o.a. technisch speelgoed (toverlantaarn) en had tevens een vuurwerkfabriekje.
Zijn zoon:
JOHANNES WILHELMUS MERKELBNACH (1871-1922)
Hij had een handel in fotografie-artikelen, Märkling-treinen, stoommachientjes, natuurkundige instrumenten etc.
Zijn zoon:
JOHANNES WILHELM MERKELBACH (1898 -1962)
is overleden in 1962 en was eigenaar van citax-autoverhuur en in 1934 oprichter van "Merkelbach & Co, kinderspeelgoed, electrische treinen en physica"
Zeer waarschijnlijk werd onder zijn leiding in de jaren circa 1925-1940 schaatsen verkocht met het merkteken Merkelbach&Co.

De geschiedenis van het bedrijf Merkelbach&Co in Amsterdam is in het kort als volgt.
In 1758 (1784?) kwam Johannes Wilhelm Merkelbach (1758-1833) naar Amsterdam als kruidenier. Daarna vestigde hij zich als commissionair in zeep en drogerijen. Zijn zoon, J.W. Merkelbach (1786-1857), zette in 1845 samen met zijn zoon Johannes Wilhelm (1817?-1880) de zaken voort als drogist en handelaar in garen en band onder de naam Merkelbach en Zoon aan de N.Z. Achterburgwal. Op 12 dec. 1870 wordt de naam J.W. Merkelbach&Co gevestigd op de Kloveniersburgwal bij het Rusland. Het bedrijf fabriceert en verhandelt harde en zachte zeep.

De zoon, Johannes Wilhelmus Merkelbach (1847-1898) voelde meer voor de moderne techniek (toverlantaarns, optische instrumenten, fotoapparaten en speelgoedtreinen) en allerlei nouveautés op speelgoedgebied.Hij vond een ruimer pand in de bocht van de Nieuwendijk, bij de Ramskooi op de nrs. 57 en 59.
De zaak loopt goed: een van de eerste toverlantarens wordt gekocht voor het prinsesje Wilhelmina. De winkel aan de Nieuwendijk verkoopt ook vuurwerk; in 1883 loopt dit niet goed af en de zaak gaat in vlammen op. Daarna zijn er winkels op het Damrak, Utrechtsestraat en Leidsestraat. De firma Merkelbach denkt ook aan kinderen, van wie de ouders het niet breed hebben. Voor de electrische treintjes, die duur zijn, kan gespaard worden met oud papier.

Johannes Wilhelm, de zoon van Johannes Wilhelmus Merkelbach (1871-1922) bouwde de zaken verder uit.

In 1911 vestigde Merkelbach&Co zich in de Kalverstraat 30. De galanterieën hebben plaatsgemaakt voor stoommachines, fotoapparaten, speelgoedtreinen en toverlantaarns. In juni 1934 werd Merkelbach&Co. een NV met Johan Merkelbach als directeur.

De Tweede Wereldoorlog gooide roet in het eten, maar daarna floreerde de zaak onder de nieuwe directeur, W.L. Waltman, tot diens overlijden in 1967, waarna mevr. M.A. Waltman-Merkelbach hem opvolgde.
Op 1 februari 1953 valt Merkelbach & Co. N.V. de eer te beurt tot Hofleverancier benoemd te worden, als koninklijke erkenning van langdurig goed en oprecht zakenmanschap.

Er kwam in 1953 op Kloveniersburgwal 31 een nieuwe huisvesting van de natuurkundige en optische instrumentenhandel, waarmee J.W. Merkelbach (VII) zich belastte. Dit pand werd in 1957 verkocht aan de Rijksgebouwendienst. De leermiddelenafdeling verhuisde naar Prins Hendrikkade 48 onder de naam "Merkelbach Fysica". Deze afdeling werd in 1978 opgeheven. Van 1956 tot 1976 had Merkelbach nog een zaak aan de Beethovenstraat 178, speciaal bestemd voor de verkoop van radio en televisie.

Bron

Frits Locher en Wiebe Blauw, 2018
Op basis info uit o.a. Stadsarchief Amsterdam en de websites Merkelbach.net en Ensie.nl.

Produktie

Merktekens