De val van Lidwina van Schiedam op het ijs [1434-1436, Latijn + navolgingen]

Auteur Hugo, supprior van het Sint-Elisabethklooster in Rugge bij Den Briel
Jaar 1435
Talen Latijn
Land Nederland
Beschrijving In februari 1395 of 1396 werd Lidwina op bijna 15-jarige leeftijd ondersteboven geschaatst door een van haar vriendinnen. Ze viel op een hoop ijsschotsen en brak daarbij een rib: het begin van een lang ziekbed.
Opmerkingen in: 'Vita cuiusdam sancte virginis nomine Liedwich' (ook wel: Vita prior / Venite et Videte / Venite), 1434-1436. Hugo van Rugge, de schrijver, maakte o.a. gebruik van de aantekeningen van Jan Gerlachsz, een familielid van Lidwina. Volgens Koen Goudriaan (‘Het Leven van Liduina en de Moderne Devotie’, in: Jaarboek voor middeleeuwse geschiedenis, 6 (2003) 161-236) zijn latere hagiografieën van Lidwina vrijwel allemaal bewerkingen van deze oorspronkelijke uitgave, waarvan het origineel verloren is gegaan. De oudste tekstgetuigen bevinden zich in Bazel, Keulen en Düsseldorf. De ijsscene in de zogenaamde B-redactie uit Brussel (1499) wijkt af en bevat latere toevoegingen. Een aantal vroege Duitse vertalingen volgen in grote lijnen de oorspronkelijke versie. Andere belangrijke levens van Lidwina in het Latijn zijn: 'Vita cuiusdam sancte virginis nomine Liedwich' (redactie W uit Wenen, mogelijk ook van Hugo van Rugge, vóór 1440?); De vertaling in het Middelnederlands, 'tLeven van Liedwy, die maghet van Sciedam' kan worden beschouwd als een ingekorte versie van deze Weense redactie. Het heeft een eigen ingang in deze bibliografie. 'Vita Lidewigis et miracula' door Thomas a Kempis (1448); 'Vita alme virginis Liidwine' door Jan Brugman (1456); In 1498 verscheen de 'Vita alme virginis Lijdwine' van Brugman in druk, met daarin de bekende houtsnede van haar val op het ijs, en om die reden separaat opgenomen in deze bibliografie. Een heruitgave van Brugman's boek verscheen in 1963 (editie A. de Meijer). 'Saint Lydwine of Schiedam' (1979), een vertaling in het Engels van J.K. Huysmans 'Sainte Lydwine de Schiedam' (1934) is beschikbaar als e-book. Voor alle Lidwina-uitgaven in het Latijn geldt dat de gebeurtenissen op het ijs minder goed uit de verf komen, omdat het Latijn geen woorden voor 'schaatsen' en 'schaatsenrijden' heeft. Meer uitgebreide informatie over de Middeleeuwse levensbeschrijvingen van Lidwina is beschikbaar in het artikel 'Lidwina uit Schiedam - op schaatsen of schalootsen'.

Uitgebreide beschrijving

Bovenkant van de pagina