Amsterdamsche IJsclub

Hoogtepunten en geschiedenis

De Amsterdamsche IJsclub (AIJC) werd opgericht op 21 december 1864. De statuten van de oprichting en de ledenlijst van 1864 zijn bewaard gebleven.

De eerste jaren kreeg de AIJC toestemming om ijsbanen aan te leggen op verschillende locaties zoals een deel van de grachtengordel, het Vondelpark en het Willemspark. Tussen 1880 en 1882 kon de AIJC van de gemeente Amsterdam een terrein voor een ijsbaan op het Museumplein huren. Dat was de jaren direct daarna niet meer mogelijk in verband met de wereldtentoonstelling. Maar vanaf eind december 1887 tot 1937 kon de AIJC dat weer wel. De AIJC huurde aanvankelijk op het Museumplein het schaatsterrein van de Amsterdamsche Sportclub en in ieder geval vanaf 1895 een schaatsterrein daar rechtstreeks van de gemeente Amsterdam. Het ging zo goed met de AIJC dat een clubgebouw en bestuursgebouw aan de van Baerlestraat op het Museumplein opgericht kon worden. De opening vond plaats op 3 januari 1905. Het openingswoord werd uitgesproken door de heer Mr.H.P.Berlage.

Na 1937 werd het huurcontract van de AIJC voor het Museumplein door het gemeentebestuur niet meer verlengd. De nieuwe locatie was gelegen tussen de Amstelveense weg en de Schinkel nabij het Olympisch stadion. De weg er naar toe kreeg de naam IJsbaanpad.

In 1989 beëindigde de gemeente het erfpachtcontract. Sindsdien heeft de AIJC geen ijsbaan meer.

Veel toegangsbewijzen van de AIJC van diverse schaatsseizoenen zijn bewaard gebleven. Vooral de oudste zijn grafische kunstwerkjes.

Huurovereenkomsten met de gemeente van de ijsbanen tot ca.1915 kunt u vinden in het Gedenkschrift Amsterdamsche IJsclub 1864 - 1914 (Zie onder Documenten).

Op Schaatshistorie.nl zijn bij IJsclubs op een aparte pagina meer documenten uit het roemrijke verleden van de Amsterdamsche IJsclub opgenomen.

Naamsveranderingen

Op 25 november 2022 is door een statutenwijziging de Amsterdamsche IJsclub van 1864 getransformeerd naar Shorttrackvereniging De Amsterdamsche IJsclub (ST-AIJC). Hiermee wordt de traditie van deze eerste Amsterdamsche IJsclub voortgezet in een primair op shorttrack gerichte vereniging op de Jaap Edenbaan in Amsterdam. De ST-AIJC is lid van de KNSB.

Georganiseerde tochten en wedstrijden

De AIJC heeft veel wedstrijden georganiseerd op haar ijsbanen, die vooral de eerste jaren na de oprichting op verschillende locaties in Amsterdam was aangelegd. De belangrijkste wedstrijden waren zonder twijfel de eerste officieuze wereldkampioenschappen en het eerste officiële wereldkampioenschap in 1893. Deze wedstrijden werden gehouden op wat al snel in de Amsterdamse volksmond "het ijsclubterrein" ging heten. De huidige benaming "Museumplein" werd pas na de oorlog gangbaar.

De belangrijkste wedstrijden die in de begintijd van het internationale hardrijden op het "IJsclubterrein" werden gehouden waren:

1889 (8/9 januari):  "Meesterschap der wereld". Tweedaagse wedstrijd over drie afstanden met afstandswinst voor Alexander Pansjin (Rusland) en Joe Donoghue (VS). Geen wereldkampioen uitgeroepen omdat niemand drie afstanden won. Nederlandse deelname van o.a. Klaas Pander en George Jurrjens.

1890  (3/4 januari): "Meesterschap der wereld". Tweedaagse wedstrijd over vier afstanden met twee keer afstandswinst voor Adolf Norseng (Noo) en Klaas Pander. Geen wereldkampioen uitgeroepen omdat niemand drie afstanden won. Veel rijders geveld door griep.

1891(6/7 januari): "Meesterschap der wereld". Tweedaagse wedstrijd over vier afstanden. Alle afstanden gewonnen door Joe Donoghue (VS), die hiermee de eerste wereldkampioen werd. Zijn titel zou door de in juli in Scheveningen opgerichte Internationale Schaatsbond als zodanig erkend worden. Nederlandse deelnemrs o.a. Klaas Pander, Jaap Eden en Pim Mulier.

1893 (13/14 januari): Eerste officiële wereldkampioenschap onder auspiciën van de Internationale Schaatsbond. Gewonnen door Jaap Eden, die de eerste drie afstanden won. Complete uitslag hier.

1897 (12/13 januari): Europees kampioenschap. Gewonnen door Julius Seyler (Dui) die alle vier afstanden won. Nederlandse deelname o.a. Jan Greve (IJsclub Amsterdam) en Jan Banning.

Zie ook het overzicht van de door de AIJC georganiseerde wedstrijden.

Bekijk ook de vele prijzen die zijn uitgereikt door de AIJC.

Bestuursleden

1864, de acht oprichters en het eerste bestuur:

• R.Adriani Jr., voorzitter (1864-1869)
• J.Louis Kuinders, secretaris (1864-1870)
• P.A.Bundten, penningmeester (1864-1867)
• Y.Feenstra, commissaris (sedert 1864) en penningmeester (1874-1881)
• Aug.M.J.Hendrichs, commissaris (1884-1867)
• F.C.Jaski, commissaris (1864-1869)
• N.van der Werff, commissaris (1864-1880)
• D.Nolles

  ---

In 2016 is de samenstelling van het bestuur:

• Ph.J. Warners, voorzitter (vanaf 27-11-2000)
• R.E. van den Berg, secretaris (vanaf 24-11-2003)
• A.G. Dijkstra, penningmeester (vanaf 23-11-2009)
• G.S. van der Baan, commissaris (vanaf 28-11-2011)
• P.P. Vomberg, commissaris(27-11-2006 - 2011 en vanaf 25-11-2014)

Bron

1. Gedenkschrift bij 50-jarig bestaan van de Amsterdamsche IJsclub 1864-1914
2. Gedenkschrift bij 100-jarig bestaan van de Amsterdamsche IJsclub 1864-1964
3. Gedenkschrift bij 125-jarig bestaan van de Amsterdamsche IJsclub 1864-1989