Liduina val op het ijs, gebrandschilderd raam

Plaats	Schiedam, Nederland
Kunstenaar	Henk van Kooy
Datum onthulling	2007

Beschrijving

Beschrijving: onderste gedeelte van glas in loodraam, Liduina in groene jurk ligt op ijs, twee vrouwen  in gele/roze en in rood/blauw groen kleding zitten geknield achter haar.

Opschrift: rechtsonder gesigneerd Henk v. Kooy, 2007

Achtergrond informatie: 

In 1859 werd aan de Nieuwe Haven in Schiedam de Onze Lieve Vrouw Visitatie-kerk in gebruik genomen. In de volksmond werd deze de Frankelandsekerk genoemd naar het gebied (West-Frankeland) waarin ze lag.¹ In 1910 zijn de Liduina staties voltooid door Jan Dunselman.²

In 1931 werd de kerk officieel toegewijd aan de Heilige Liduina en werd ze Liduinakerk genoemd. Deze kerk werd in 1968 afgebroken, waarna de verering van Sint Liduina (en de panelen1) overgebracht werd naar de Singelkerk die daardoor de naam R.K. Parochie van de Heilige Liduina en Onze Lieve Vrouw Rozenkrans kreeg.³ In 1990 werd dit de Sint Liduina Basiliek.¹

Het glas in loodraam verbeeldt de val op het ijs, in haar levensloop⁴ staat het als volgt: 'Zij wilde niet trouwen en smeekte de Heer om haar hart van alle lichamelijke liefde te reinigen om haar leven geheel en al aan God op te dragen. In de winter van 1395 werd haar gebed verhoord. Liduina kwam tijdens het schaatsen ten val en brak een rib. Korte tijd later ontwikkelde zich ter plaatse een abces dat maar niet wilde genezen. Dat was het begin van een onvoorstelbaar lijden dat duurde tot haar dood in 1433.' Het is om deze reden dat Liduina beschermheilige is van de schaatsers, langdurig zieken en Schiedam.⁵

Het gebrandschilderde raam refereert duidelijk aan oudst bekende houtsnede van schaatsen in het boek van Brugman uit 1498, 'Vita alme virginis Lijdwine'.^{6, 7}

In een interview geeft Henk van Kooy aan dat "Omdat in Schiedam ook jenever werd gestookt, schilderde ik in sommige ramen ratten en muizen, maar dat weet niet iedereen. Ik probeer in al mijn werken de humor te laten terugkomen. Die glimlach hoort er, wat mij betreft, gewoon bij.'⁸

Locatie

Singelkerk (nu Liduina Basiliek), In de linker zijbeuk aan de zijde van de ingang. Is ook te zien van buiten aan de linkerkant van de ingang.

Precieze locatie via Google maps: Schaatsbeelden in de openbare ruimte

Vindplaatsen beelden van  Liduina:

• Langeraar   - H. Lidwina, St. Adrianuskerk
• Rotterdam  - Ed van Teeseling Fries van het leven van Sint Liduina, H. Liduinakerk
• Schiedam   - Jan Dunselman, Paneel Liduina val op het ijs, Liduina Baseliek
• Schiedam   - Henk van Kooy, Gebrandschilderd raam, Liduina Baseliek
• Schiedam   - Judith Pfaeltzer, Sint Liduina, Grote of St. Janskerk
• Wahlwiller

GPS: 51.91805, 4.40492

Bron

1. Parochie de goede herder: 15-4-2015, lezing pastor Henri Egging,: Sint Liduina; Inleiding aan de hand van de Dunselman-panelen
2. Reliwiki.nl: Schiedam, Nieuwe Haven 117 - Liduina (Frankelandsekerk)
3. Liduinabasiliek.nl; drukknop Basiliek; Luidinakerk
4. Liduinabasiliek.nl; drukknop Liduina
5. NL.wikipedia.org: Liduina van Schiedam
6. Waarom ligt Liduina van Schiedam zo vreemd op het ijs? - N. Moerman (Kouwe Drukte 64 -dec 2018 en schaatshistorie.nl)
7. Archief.schiedam.nl: incunabel-liduina; digitale versie van het boek van Johannes (Jan) Brugman
8. Trotsopmijnwerk.nl: Rijken en Jaarsma; Henk van Kooij: Restaurateur glas in lood

Informatief: website van de RK Heilig Hartkerk (Gorzenkerk) te Schiedam-Zuid

Achtergrond over Liduina op Schaatshistorie.nl:

1. Nelly Moerman (2016): Lidwina van Schiedam en de oudste schaatsafbeelding in Nederland.
2. Nelly Moerman (2016): Waarom ligt Lidwina van Schiedam zo vreemd op het ijs